Cr­te­ži, gra­fi­ke i ko­la­ži Mi­o­dra­ga Da­da Đu­ri­ća iz pri­vat­ne ko­lek­ci­je po­zna­tih ko­lek­ci­o­na­ra La­za­ra i Ži­ve Vu­jić, pr­vi put su iz­lo­že­ni pred cr­no­gor­skom pu­bli­kom u ga­le­ri­ji „Most” u Pod­go­ri­ci. Iz­lo­žba dje­la ko­je je ve­li­ki maj­stor sli­kao od 1967. do 2010. go­di­ne. Pri­ka­zu­ju se u Cr­noj Go­ri za­hva­lju­ju­ći sa­rad­nji na­še pr­ve pri­vat­ne ga­le­ri­je i lju­bljan­ske „Vi­skon­ti fajn art” La­za­ra Vu­ju­ća, ko­ji je sa slav­nim umjet­ni­kom bio du­go­go­di­šnji pri­ja­telj.
O iz­lo­žbi ko­ja je pri­vu­kla broj­nu pu­bli­ku, zna­nu i ne­zna­nu, iz ci­je­le Cr­ne Go­re, i umjet­ni­ku, go­vo­ri­la je isto­ri­čar­ka umjet­no­sti Lji­lja­na Ka­ra­džić. Ona je na­gla­si­la da su pred na­ma ra­do­vi Đu­ri­ća od nje­go­vog naj­ra­ni­jeg pe­ri­o­da stva­ra­nja, pa do ne­ko­li­ko go­di­na pred smrt.
– Opus Da­da Đu­ri­ća spa­da u je­dan od naj­u­zbu­dlji­vi­jih u dru­goj po­lo­vi­ni 20. vi­je­ka. On se u sva­ki svoj rad, od po­čet­ka do kra­ja, bez za­dr­ške uno­sio stra­sno stva­ra­ju­ći je­dan fan­ta­ma­zgo­rič­ni svi­jet u ko­jem se po­ti­ru gra­ni­ce iz­me­đu lje­po­te i uža­sa, iz­me­đu stra­da­nja i pod­vi­žni­štva, muč­nog i tra­gič­nog s jed­ne, a sa dru­ge stra­ne sar­ka­stič­nog i hu­mo­resk­nog. On je sve vri­je­me pra­vio čud­nu fu­zi­ju svo­je ne­is­crp­ne ima­gi­na­ci­je, bol­nih sli­ka iz svog za­vi­ča­ja i tra­u­ma­tič­nih sje­ća­nja iz dje­tinj­stva, knji­žev­no­sti i jed­ne tra­gič­ne vi­zi­je svi­je­ta – ka­za­la je Ka­ra­džić.
Ona je na­gla­si­la da je ova po­stav­ka cr­te­ža, gra­fi­ka i ko­la­ža po­put uzor­ka iz ko­jeg se mo­že utvr­di­ti ka­ko je te­kao raz­voj­ni put ve­li­kog maj­sto­ra, či­ja se ka­pi­tal­na dje­la na­la­ze uglav­nom u Pa­ri­zu, i je­dan ma­nji dio u Na­rod­nom mu­ze­ju Cr­ne Go­re. Ka­ra­džić je is­ta­kla da je pri­mjet­no da je Đu­rić kre­nuo od usa­mlje­ne hi­brid­ne fi­gu­re – čo­vje­ka či­ja je du­ša opu­sto­še­na, pre­ko gra­fi­ka ko­je pri­ka­zu­ju ko­lo­plet ra­su­tih tje­le­sa od­ra­ne ko­že i u fu­ri­o­znom gr­ču, pre­ko cr­te­ža gdje čo­vjek pod­sje­ća na fi­gu­re od gip­sa ko­ji se tro­ši. Ko­la­ži ko­je je ra­dio u po­sljed­njim go­di­na­ma ži­vo­ta svje­do­če da je Đu­rić že­lio da na­pu­sti kla­sič­nu cr­tač­ku pod­lo­gu i da naš svi­jet, te­žak, pun ne­prav­de i zla ci­vi­li­za­ci­je na­se­li svo­jim ču­de­snim svi­je­tom, na­gla­si­la je ona.
– I po­red te ču­de­sne sli­ke svi­je­ta, ono što ka­rak­te­ri­še Da­da, osim ma­e­stral­nog cr­te­ža, čed­ni je od­nos pre­ma svi­je­tu, kao kod dje­ta­ta, u ko­jem je za­stu­pljen hu­mor or­gi­ja­ša i zna­nje mu­dra­ca, zbog če­ga dje­lo Da­da Đu­ri­ća na ve­li­čan­stven na­čin po­i­ma­mo i pri­ma­mo – za­klju­či­la je ona.
La­zar Vu­jić je po­zdra­vio broj­nu pu­bli­ku i na­gla­sio da za­hva­lju­ju­ći upor­no­sti di­rek­to­ra i vla­sni­ka ga­le­ri­je „Most” Mi­o­dra­ga Be­ki­ja Ko­va­če­vi­ća sa­mo cr­no­gor­ska pu­bli­ka ima pri­li­ku bes­plat­no da vi­di ovu ko­le­ci­ju dje­la Da­da Đu­ri­ća.
Be­ki Ko­va­če­vić je po­zvao pu­bli­ku da uži­va u dje­li­ma ve­li­kog maj­sto­ra sli­kar­stva i na­gla­sio da će ova pro­daj­na iz­lo­žba tra­ja­ti dva mje­se­ca, do 16. ja­nu­a­ra.
S.Ć.


Kon­ti­nu­i­tet en­tu­zi­ja­zma

Lji­lja­na Ka­ra­džić je pod­sje­ti­la da je ga­le­ri­ja „Most” je­dan od ri­jet­kih iz­la­gač­kih pro­sto­ra ko­ji je odr­žao kon­tit­nu­i­tet i ra­di vi­še od dvi­je de­ce­ni­je.
– Ovo je mje­sto su­sre­ta, umjet­nič­kih in­ci­ja­ti­va pro­te­klih go­di­na, i sve je to ra­đe­no sa jed­nim ne­vje­ro­vat­nim en­tu­zi­ja­zmom i lju­ba­vlju po­ro­di­ce Ko­va­če­vić pre­ma umjet­no­sti i umjet­ni­ci­ma – ka­za­la je isto­ri­čar­ka umjet­no­sti osvr­ću­ći se na 22 go­di­ne po­sto­ja­nja pr­ve pri­vat­ne ga­le­ri­je u Cr­noj Go­ri.


Za­ka­zao bi­znis sek­tor

Iz­lo­žba za­hva­lju­ju­ći ko­joj ima­mo pri­li­ku da uži­va­mo u dje­li­ma na­šeg ču­ve­nog umjet­ni­ka na­sta­la je za­hva­lju­ju­ći sa­rad­nji Be­ki­ja Ko­va­če­vi­ća sa La­za­rom Vu­ji­ćem, ko­ji je za­slu­žan i što je do­ma­ća pu­bli­ka ima­la pri­li­ku pri­je dvi­je go­di­ne da vi­di dje­la En­di­ja Vor­ho­la u Tiv­tu, a ne­dav­no i Pi­ka­sa u Her­ceg No­vom.
– Nje­go­vu po­nu­du sam obje­ruč­ke pri­hva­tio. Ri­ječ je o čo­vje­ku i ga­le­ri­sti ko­ji je ve­o­ma po­znat i pri­znat u svjet­skim raz­mje­ra­ma. Vu­jić je imao ga­le­ri­ju u Pe­ska­ri, sa­da ima u Udi­na­ma i Lju­blja­ni, po­sje­ću­je sve zna­čaj­ni­je po­stav­ke u svi­je­tu i ve­o­ma sam po­ča­stvo­van što imam pri­li­ku sa njim da sa­ra­đu­jem – ka­zao je Ko­va­če­vić. On je na­gla­sio da je oko or­ga­ni­zo­va­nja ove po­stav­ke imao po­moć Mi­ni­star­stva kul­tu­re i Glav­nog gra­da.
– Već 22 go­di­ne po­ku­ša­va­mo da bu­de­mo do­stoj­ni cr­no­gor­ske kul­tu­re i umjet­ni­ka. Za­hva­lju­jem se na po­mo­ći Mi­ni­star­stvu i Glav­nom gra­du, ali po­moć se tu za­vr­ša­va. Na­i­me, ni­sam uspio da do­prem do svi­je­sti bi­znis sek­to­ra ko­ji bi tre­ba­lo da ula­žu, ka­ko to ra­de kom­pa­ni­je po Evro­pi. Pro­sto sam ra­ču­nao da ću ima­ti ve­ću po­dr­šku, ali sam na kra­ju za­do­vo­ljan sa­rad­njom sa Mi­ni­star­stvom i upra­vom Pod­go­ri­ce, ko­ji su fi­nan­sij­ski po­mo­gli oko ove ve­li­ke iz­lo­žbe – na­veo je on. Be­ki Ko­va­če­vić je na­gla­sio da još ne po­sto­je kon­kret­ni do­go­vo­ri oko no­vih pro­je­ka­ta sa ga­le­ri­jom „Vi­skon­ti fajn art” ali je na­ja­vio mo­guć­nost oko ve­li­ke po­stav­ke slo­ve­nač­kih umjet­ni­ka u ga­le­ri­ji „Most” u sko­ri­joj bu­duć­no­sti.
Da bi pu­bli­ka vi­dje­la dje­la Da­da Đu­ri­ća ga­le­ri­ja „Most” će u na­red­na dva mje­se­ca otva­ra­ti svo­ja vra­ta sva­kog da­na od 9 do 14 ča­so­va i od 17 do 20 ča­so­va.