Najmanje pola članova Glavnog odbora Socijaldemokrata (SD), stranke koju predvodi Ivan Brajović, obavlja važne državne funkcije, čak i neke vodeće, što opet otvara brojna pitanja o partijsko-političkom zapošljavanju, klijentelizmu i uhljebljenju „zaslužnih” kadrova. Dug je spisak članova Glavnog odbora (GO) Socijaldemokrata koji su na istaknutim pozicijama.
Lista počinje od Brajovića na čelu parlamenta, ministara Damira Šehovića i Kenana Hrapovića, do Danila Orlandića, direktora Aerodroma, te direktora niza osnovnih i srednjih škola, rukovodilaca u ministarstvima do funkcionera Uprave za nekretnine i Uprave za šume, već poznatih kao institucija „rezervisanih” za kadrove SD-a.
Spisak članova GO ukazuje da u izbornom procesu ova stranka, koja je partner DPS-a i od 2016. godine dio vladajuće koalicije, može imati značajnu prednost u odnosu na rivale.
Analitičar Boris Marić za „Dan” naglašava da partije na vlasti imaju neprimjerenu institucionalnu prednost u odnosu na opozicione.
– Zloupotrebom državnih resursa u partijske svrhe, a posebno kroz zapošljavanje u državnim organima, vladajuće partije već decenijama razaraju osnove istinskog političkog sistema sposobnog za demokratske iskorake, i uspostavljaju diktat klijentelističkih mreža – rekao je Marić.
Napomenuo je da te interesno uvezane grupe zanemaruju svaki vid programskog i ideološkog djelovanja.
– Država i društveni odnosi zarobljeni su djelovanjem partijskih elita koje svoje funkcije obilato koriste da prošire partijski, odnosno parcijalni interes i uticaj – smatra Marić.
Socijaldemokrate Crne Gore su kao partija zvanično osnovane 31. jula 2015. godine, kada je većina članova i funkcionera SDP-a napustila tu partiju, jer je Socijaldemokratska partija izašla iz vlasti i prekinula saradnju sa DPS-om.
Politički analitičar Božidar Čolaković u izjavi za „Dan” ističe da zapošljavanje na osnovu koalicionih ugovora, bilo na lokalnom ili na državnom nivou, predstavlja pravi primjer kako izgleda država zarobljena ambicijama onih koji se domognu kolača vlasti. Čolaković navodi da pred prilikom za uhljebljenje vrha partije i ostalog članstva, pogotovo kad je riječ o manjim „koalicionim partnerima”, često padaju svi principi za koje su se do ukazane prilike zalagali.
– To nije nikakva novost, naprotiv, poučeni brojnim primjerima u protekle skoro tri decenije teško se mogu oteti utisku da je smisao učešća u političkom životu doći u sličnu priliku i adekvatno je „valorizovati”. Konkursi su odavno postali formalnost, budući da je koalicionih kvota – kao osnovnih preduslova za kadrovsko pokrivanje određenih mjesta – toliko da bi apsorbovale mjesta i u razvijenijoj državi od naše. Odgovor na pitanje zašto je tako pokazao bi samu suštinu rasprostranjene pojave i vremena u kom živimo, zato i izostaje – procijenio je Čolaković.
Kako naglašava, kreatori takvog sistema savršeno poznaju značaj sopstvene kreacije za opstanak na vlasti da bi imali političku volju za krupnijim zahvatima u izmjenama ustanovljenih principa ponašanja.
– Bilo koja reforma javne uprave, koja ne bi pokušala da konstrukcionu grešku u obliku stranačkih kvota za zapošljavanje otkloni ili bar svede na razumnu mjeru, već bi polazila od zatečenog načina funkcionisanja kao neupitne pretpostavke, ostajući pritom gluva na prigovore i slijepa na činjenično stanje zbog stranačkih potreba i kombinatorika, nema izgleda na uspjeh sa stanovišta krajnjeg cilja – stvaranja efikasnog i funkcionalnog državnog aparata – smatra Čolaković.
Naš sagovornik napominje da polovična rješenja u tom smislu ne bi bila nikako dobra.
– Polovična rješenja mogu nastaviti dosadašnju praksu u postojećem ili modifikovanom obliku, u velikom broju slučajeva na štetu kriterijuma i kvaliteta, ali ne u nedogled – istakao je Čolaković. M.V.–Vl.O