-Piše: Milan Mišić

Poslije „super utorka”, situacija je nešto jasnija: na crtu republikancu Donaldu, 3. novembra će izaći demokrate Džo ili Berni.
U ovom momentu nešto veće šanse daju se bivšem potpredsjedniku nego samozvanom „demokratskom socijalisti”, mada iskustvo govori da je svaka prognoza nepouzdana i da, kao i uvijek, ništa nije gotovo dok sve nije gotovo.

Glavni utisak prošlonedjeljne epizode američkog predizbornog maratona je, međutim, da je Demokratska partija, u odsustvu kandidata „po mjeri”, sve sklonija da se uzda u onog koji joj najmanje loše stoji.

Rezultat „super utorka”, dana kada se o pretendentima za predsjedničku nominaciju demokrata izjašnjavalo partijsko članstvo u 14 federalnih država, jeste da liberalno krilo američke politike danas nema bolji izbor od dva političara čija je budućnost ograničena biologijom: obojica su u svojim kasnim sedamdesetim godinama. Džo Bajden je rođen 1942, a Berni Sanders godinu ranije.

„Super utorak” je, inače, donio veliki preokret: Bajden, koji predsjedničke nominacije nastoji da se dokopa po treći put (prije toga je to pokušao 1988. i 2008.) preko noći se od gubitnika pretvorio u pobjednika, za šta ima mnogo objašnjenja.

Glavno je da su demokrate zaključile da su njegove šanse da u finalu pobijedi Trampa veće nego Sandersove, uprkos tome što je sklon gafovima i što je tokom dosadašnje kampanje pokazivao upozoravajuće znake senilnosti.

Drugo je što, uprkos entuzijazmu dobrog dijela Amerikanaca za Sandersove ideje radikalne reforme nacionalne politike i sistema, takozvani „demokratski establišment” – partijski lideri na svim nivoima – smatraju da je nepodoban u istoj mjeri u kojoj je popularan.

Bajden je pak „centrista” čiji su aduti veliko iskustvo u politici i procjena je da bi do novembra mogao da oko svoje kandidature okupi „pobjedničku koaliciju” afroamerikanaca, latinosa, velikom talasanju nesklone srednje klase, pa i dijela republikanaca koji na Trampa ne gledaju kroz ružičaste naočare njegovih najvjernijih sledbenika.

I, naravno, onih koji se s dozom nostalgije sjećaju Baraka Obame, zbog poleta koji je 2008. generisao u američkoj politici da bi, uprkos raskolu koji je u društvu stvoren tokom njegova dva četvorogodišnja mandata – do danas ostao najpopularniji demokrata.

„Super utorak” je imao i važnu epizodu koja je pružila odgovor na staru dilemu: šta sve u američkoj politici može da se kupi.

Riječ je o Majklu Blumbergu, američkom biznismenu (osmom najbogatijem čovjeku svijeta) i političaru koji je u tri mandata bio gradonačelnik najvećeg urbanog konglomerata Amerike, Njujorka. On je za promociju svoje kandidature potrošio 600 miliona dolara isključivo iz sopstvenog džepa, da bi zauzvrat dobio samo 12 delegata iz američke teritorije Samoa na zapadu Pacifika. Dakle 50 miliona po glavi.

Gledano iz drugog ugla, minuli utorak je pokazao i da je predsjednik Tramp bio dalekovid kad je Ukrajinu pritiskao da otvaranjem istrage naškodi političkoj reputaciji Džo Bajdena, zbog čega je protiv njega u Kongresu vođen tek treći u istoriji impičment – po Trampa srećno završen postupak opoziva.

Do novembra ima još osam mjeseci, u trci za nominaciju moguća su svakojaka iznenađenja – i dalje „sve može da bude, ali ne mora da znači”.

(Autor je bivši glavni i odgovorni urednik „Politike”)

---