Vodeći političari EU i medijski aktivisti apelovali su na Bugarsku da hitno istraži ubistvo novinar Viktorije Marinove, dok su širom zemlje planirana bdenja.
Tijelo Marinove pronađeno je 6. oktobra u parku nedaleko od Dunava, u njenom rodnom gradu Ruse. Tužilaštvo je saopštilo da je Marinova prvo silovana, zatim pretučena i zadavljena.
Bugarski ministar unutrašnjih poslova Mladen Marinov, koji je otputovao u Ruse, rekao je da nema dokaza koji bi ukazivali na povezanost ubistva i rada Marinove kao istraživačkog novinara.
„Šokiran sam užasnim ubistvo Marinove. Još jednom je hrabri novinar poginuo u borbi za istinu i protiv korupcije”, istakao je potpredsjednik Evropske komisije Frans Timerman.
On je pozvao bugarske vlasti da hitno dovedu odgovorne pred lice pravde.
Evropska partija zelenih saopštila je da vlasti treba da pokažu da su ozbiljni po pitanju zaštite novinara „koji predstavljaju kamen temeljac jedne funkcionalne demokratije”.
Marinova je treći novinar ubijen u EU tokom poslednjih 12 mjeseci.
Marinova (30), koja je silovana i potom ubijena u gradu Ruse na sjeveru Bugarske, dobila je ozbiljne udarce u glavu, a smrt je najvjerovatnije posledica gušenja, saopštio je regionalni tužilac Georgi Georgijev.
– Njen mobilni telefon, ključevi od automobila, naočare i djelovi njene odjeće su nestali – rekao je on i dodao da policija trenutno istražuje sve mogućnosti, uključujući i opciju da je ubistvo povezeno sa istraživačkim pričama na kojima je radila.
Dan ranije, ministar unutrašnjih poslova Mladen Marinov izjavio je da nema dokaza da je ubistvo povezano sa njenim radom.
– Moguće je da nije ni znao ko je ta žena, napao je da bi je zlostavljao i opljačkao. Činjenica da je ostavio toliko DNK i tragova, govori da ubistvo nije bilo planirano – saopšteno je iz istrage.
Oglasio se i premijer Bugarske Bojko Borisov, koji je izrazio nadu da će istraga biti uspješna, zbog, kako je rekao, „posla koji je već obavljen” i zamolio medije da ne vrše pritisak na forenzičare koji su poslati u grad Ruse gdje se zločin dogodio.
– Zahvaljujući velikoj količini DNK materijala koji je prikupljen, pitanje je dana prije nego što napadač bude pronađen – rekao je Borisov.


Različiti detalji

Bugarski mediji objavili su različite verzije i detalje o njenoj smrti, uglavnom pozivajući se na izvore bliske istrazi.
Portal btvnovinite.bg piše da je tijelo Marinove pronađeno kod obale Dunava u subotu i da je silovana prije okrutnog ubistva.
– Skoro svakog dana novinarka je trčala pored Dunava. U subotu je rekla prijateljima da ide da trči kako bi se spremila za nastupajući kros. Nakon nekoliko sati, rođaci su počeli potragu za Marinovom, čiji je telefon u tom trenutku bio isključen. Negdje poslije 14 časova slučajni prolaznik vidio je mrlje od krvi i „neobičan objekat” – navodi ovaj sajt.
Bugarski sajt „Razkritia” piše da je ubica pobjegao u obližnju Rumuniju, pozivajući se na izvore uključene u istragu. Navodno su pregledane sigurnosne kamere na mostu na Dunavu gdje se ne vidi ubica, zbog čega se sumnja da je pobjegao u pravcu Rumunije. Kako dalje piše sajt, postoje dokazi da se ubica uplašio istrage i da je požurio da pobjegne u satima nakon brutalnog ubistva.
Lokalni sajt Ruse24.bg piše da je Viktorija Marinova iza sebe ostavila i šestogodišnju ćerku.


Opasna istraživanja

Marinova je bila novinarka i urednica na bugarskoj televiziji TVN i izvještavala o istrazi o korupciji povezanoj sa fondovima Evropske unije.
Nedavno je pokrenula novu emisiju pod nazivom „Detektor”, a sagovornici u prvoj epizodi koja je emitovana 30. septembra bili su istraživački novinari Dimitar Stojanov sa bugraskog sajta Bivol.bg i Atila Biro iz projekta „Romanian Rise Project”. Tema je bila upravo istraga o prevarama sa fondovima EU povezanim sa velikim biznismenima i političarima.
Obojicu novinara bugarska policija na kratko privela dok su istraživali uništenje dokumenata nedaleko od Sofije, a koji su navodno mogli da otkriju „muljanje” sa EU fondovima od strane jedne privatne kompanije, objavili su „Izvještači bez granica” (RSF).


Kolege u šoku

– Ni u kom slučaju, u bilo kom obliku nikada nismo dobili nikakve prijetnje – usmjerene ka njoj ili televiziji – rekao je anonimni novinar iz TVN-a, dodajući da se on i njegove kolege plaše za svoju bezbjednost.
Bogdana Lazarova, koleginica Viktorije Marinove i voditeljka emisije „Jutro u Bugarskoj”, kaže da je na mjestu zločina ostavljeno dosta DNK, što ukazuje da zločin nije izvršio iskusan ubica.
– Opasno je biti građanin naše države, opasno je biti novinar, postoji dosta autocenzure – rekla je ona.


Novinari na meti

Prema podacima organizacije „Izvještači bez granica” u svijetu svake nedjelje bude ubijen po jedan novinar, a poslednje ubistvo u Bugarskoj je samo jedno u nizu ubistava istraživačkih novinara u EU.
Švedsku reporterku Kim Val je ubio danski izumitelj Peter Madsen, nakon što se ukrcala na njegovu podmornicu u Kopenhagenu u avgustu 2017. godine da bi uradila intervju sa njim. Dva mjeseca kasnije, ubijena je malteška novinarka Dafne Karuana Galizia u podmetnutoj eksploziji, a u februaru ove godine ubijen je slovački novinar Jan Kucijak, koji je istraživao veze mafije i političara.
Slučaj ubijene novinarke po pojedinim detaljima podsjeća na neriješen slučaj ubijene pjevačice Jelene Marjanović, koja je isto tako krenula na džoging i koja je imala povrede glave nakon što je pronađeno njeno tijelo. Marjanovićeva je ubijena 2. aprila na nasipu u Borči, a i danas se ne zna ko je izvršio ubistvo.