Za 11 mje­se­ci 2014. go­di­ne In­spek­ci­ja ra­da je re­gi­stro­va­la 6.669 ne­pra­vil­no­sti, iz­re­kla 3.458 nov­ča­nih ka­zni pre­kr­šaj­nim na­lo­gom na li­cu mje­sta u ukup­nom iz­no­su od 988.735, eura, a pod­ni­je­la je i 23 za­htje­va za po­kre­ta­nje pre­kr­šaj­nog po­stup­ka. To je u raz­go­vo­ru za „Dan” sa­op­šti­la glav­na in­spek­tor­ka ra­da An­ge­li­na Me­đe­do­vić, na­vo­de­ći da su pri­li­kom in­spek­cij­skih nad­zo­ra in­spek­to­ri za­te­kli oko 3.500 rad­ni­ka „na cr­no“, ali je na­kon pred­u­ze­tih mje­ra od stra­ne ove in­spek­ci­je za 3.245 li­ca re­gu­li­san rad­no-prav­ni sta­tus, u skla­du sa Za­ko­nom o ra­du i Za­ko­nom o za­po­šlja­va­nju i ra­du stra­na­ca. Ra­di se, ka­ko po­ja­šnja­va, o 1.523 stra­na­ca i 1.722 cr­no­gor­skih dr­ža­vlja­na.
– In­spek­ci­ja ra­da je iz­ri­ca­la mje­re pri­vre­me­ne za­bra­ne oba­vlja­nja dje­lat­no­sti po­slo­dav­cu u slu­ča­je­vi­ma gru­bog kr­še­nja za­ko­na: kad je u kon­tro­li­sa­nim objek­ti­ma za­ti­ca­la sva li­ca, od­no­sno ve­ći broj li­ca, na ra­du kod po­slo­dav­ca bez za­klju­če­nog ugo­vo­ra o ra­du, ili bez pri­ja­va na oba­ve­zno so­ci­jal­no osi­gu­ra­nje, kao i u slu­ča­je­vi­ma ne­pred­u­zi­ma­nja pro­pi­sa­nih mje­ra za­šti­te na ra­du ka­da su ugro­že­ni zdra­vlje i ži­vot za­po­sle­nog. Ta­kvih slu­ča­je­va je bi­lo u sko­ro svim gra­do­vi­ma Cr­ne Go­re pri­li­kom re­dov­nih ak­tiv­no­sti ove in­spek­ci­je, a i u vri­je­me po­ja­ča­nog in­spek­cij­skog nad­zo­ra na Pri­mor­ju, to­kom ljet­nje tu­ri­stič­ke se­zo­ne. Ne­ma­mo po­seb­nu pro­cje­nu o to­me gdje su po­slo­dav­ci naj­ko­rekt­ni­ji pre­ma za­po­sle­nim, ali se, ipak mo­gu po­me­nu­ti Ti­vat i Ko­tor, gdje je, ge­ne­ral­no, sta­nje u obla­sti za­po­šlja­va­nja i ra­da do­sta ured­no – ka­že Me­đe­do­vić.
Ona na­vo­di da In­spek­ci­ja ra­da ne mo­že re­a­go­va­ti na vi­si­nu za­ra­da za­po­sle­nih u od­no­su na re­gi­o­nal­nu si­tu­a­ci­ju u Cr­noj Go­ri, jer je vi­si­na pla­te iz­raz do­go­vo­ra po­slo­dav­ca i za­po­sle­nog, ko­ja se de­fi­ni­še ugo­vo­rom o ra­du, kao dvo­stra­nim prav­nim ak­tom, s tim što ne mo­že bi­ti ma­nja od mi­ni­mal­ne za­ra­de na ni­vou dr­ža­ve, od­no­sno ne ma­nja od 193 eura.
– Pri­tom, tre­ba is­ta­ći da ova in­spek­ci­ja mo­že re­a­go­va­ti u slu­ča­je­vi­ma ne­jed­na­ko utvr­đe­ne i is­pla­će­ne za­ra­de za isti rad, ili rad iste vri­jed­no­sti kod jed­nog po­slo­dav­ca, ka­da sank­ci­o­ni­še te ne­pra­vil­no­sti i vo­di po­stu­pak za nji­ho­vo ot­kla­nja­nje. Naj­če­šći pro­pu­sti ko­je pra­ve po­slo­dav­ci su ne­za­klju­či­va­nje ugo­vo­ra o ra­du i anek­sa ugo­vo­ra o ra­du; ne­pri­ja­vlji­va­nje na oba­ve­zno so­ci­jal­no osi­gu­ra­nje; ne­re­dov­na is­pla­ta za­ra­da i ka­šnje­nje upla­te do­pri­no­sa za oba­ve­zno so­ci­jal­no osi­gu­ra­nje; ne­u­ru­či­va­nje ob­ra­ču­na za­ra­da za­po­sle­nim pri­li­kom is­pla­te za­ra­da, kao i u slu­ča­ju do­spje­lo­sti a ne­mo­guć­no­sti is­pla­te za­ra­da; ne­is­pla­ći­va­nje uve­ća­ne za­ra­de za pre­ko­vre­me­ni rad, us­kra­ći­va­nje ili dje­li­mič­no us­kra­ći­va­nje pra­va na go­di­šnji od­mor, us­kra­ći­va­nje pra­va na sed­mič­ni od­mor u tra­ja­nju od naj­ma­nje 24 sa­ta ne­pre­kid­no, ko­ri­sti se po pra­vi­lu ne­dje­ljom, ali ako pri­ro­da po­sla i or­ga­ni­za­ci­ja ra­da to zah­ti­je­va­ju, po­slo­da­vac je du­žan da od­re­di dru­gi dan, od­no­sno da utvr­di ras­po­red ko­ri­šće­nja sed­mič­nog od­mo­ra za svo­je za­po­sle­ne, us­kra­ći­va­nje pra­va na od­mor u to­ku dnev­nog ra­da (pa­u­za) i ne­pred­u­zi­ma­nje mje­ra za­šti­te i zdra­vlja na ra­du. Naj­če­šće se kr­ši za­kon u ugo­sti­telj­stvu, gra­đe­vi­nar­stvu, tr­go­vi­ni i sa­o­bra­ća­ju – ka­že Me­đe­do­vić.
Za 11 mje­se­ci 2014, ine­spek­ci­ja je do­bi­la sko­ro 1.600 ini­ci­ja­ti­va gra­đa­na, sin­di­ka­ta, ne­vla­di­nog sek­to­ra i za­po­sle­nih, pro­sječ­no oko 150 ini­ci­ja­ti­va mje­seč­no, a oko 30 od­sto ano­nim­nih.
– In­spek­ci­ja ra­da po­stu­pa i po ano­nim­nim pri­ja­va­ma, ali, isto ta­ko, u slu­ča­je­vi­ma ka­da je pri­ja­va pot­pi­sa­na, in­spek­to­ri ra­da mo­ra­ju ču­va­ti, kao stro­go po­vjer­ljiv, iden­ti­tet pod­no­si­o­ca ini­ci­ja­ti­ve, od­no­sno iz­vor po­da­ta­ka ko­ji­ma se uka­zu­je na po­vre­du za­ko­na, dru­gih pro­pi­sa, ko­lek­tiv­nih ugo­vo­ra i ugo­vo­ra o ra­du. Pri­je sve­ga in­spek­to­ri mo­ra­ju za­šti­ti­ti ime pod­no­si­o­ca ini­ci­ja­ti­ve pred po­slo­dav­cem ili nje­go­vim pred­stav­ni­kom – ka­že Me­đe­do­vić.
M.S.


Una­pri­je­di­će efek­tiv­nost

Me­đe­do­vić na­vo­di da će u 2015. go­di­ni In­spek­ci­ja ra­da na­sto­ja­ti da po­stig­ne još ve­ću efi­ka­snost i efek­tiv­nost u ra­du i odr­ži već zna­čaj­no iz­gra­đe­no po­vje­re­nje gra­đa­na i za­po­sle­nih u nje­nu učin­ko­vi­tost.
– Mi smo otvo­re­ni za sa­rad­nju, ka­ko sa za­po­sle­ni­ma ta­ko i sa po­slo­dav­ci­ma u ci­lju po­što­va­nja za­ko­na i za­šti­te jav­nog in­te­re­sa. To zna­či da se pre­ven­tiv­ni ka­rak­ter u ra­du ove in­spek­ci­je ogle­da u da­va­nju sa­vje­ta po­slo­dav­ci­ma i za­po­sle­nim o to­me ko­ji su to naj­dje­lo­tvor­ni­ji prav­ni in­stru­men­ti i in­sti­tu­ti ka­da je u pi­ta­nju pri­mje­na za­kon­skih pro­pi­sa i na­čin ostva­ri­va­nja pra­va iz ra­da i po osno­vu ra­da. Za­pa­že­no je da se, na­kon pred­u­ze­tih mje­ra od stra­ne In­spek­ci­je ra­da, sta­nje u obla­sti rad­nih od­no­sa i za­šti­te i zdra­vlja na ra­du sve vi­še se uvo­di u za­kon­ske re­gu­le, a po­slo­dav­ci sve vi­še po­sta­ju dru­štve­no od­go­vor­ni kroz po­što­va­nje rad­ne le­gi­sla­ti­ve, što se re­flek­tu­je na sta­tus za­po­sle­nih, ko­ji­ma se obez­bje­đu­je za­ko­nit rad­ni od­nos, ade­kvat­na za­šti­ta na ra­du i osta­la pra­va iz ra­da i po osno­vu ra­da – za­klju­ču­je Me­đe­do­vić.