Na gra­ni­ci Cr­ne Go­re i Sr­bi­je, u do­li­ni Li­ma, za­vr­še­no je sni­ma­nje fil­ma „Dom an­đe­la”, či­ja su te­ma ču­da ko­ja su se do­go­di­la u ma­na­sti­ru Ku­ma­ni­ca. Sce­na­rio i re­ži­ju za ovu do­ku­men­tar­no-igra­nu for­mu pot­pi­su­je Bran­ka Be­še­vić-Ga­jić, ko­ju zna­mo kao autor­ku fil­ma „La­uš”. Pre­mi­je­ra fil­ma usli­je­di­će to­kom idu­će go­di­ne u Cen­tru „Sa­va”.
Sve­ti­nja ko­ja se na­la­zi uz sa­mu že­lje­znič­ku pru­gu i ma­gi­stral­ni put iz­me­đu Pri­je­po­lja i Bi­je­log Po­lja u na­ro­du je po­zna­ta kao „ma­li Ostrog”, zbog ve­li­kog bro­ja ču­de­snih is­cje­lje­nja o ko­ji­ma svje­do­če i hri­šća­ni, i mu­sli­ma­ni, i ate­i­sti. Upra­vo to je bio glav­ni mo­tiv autor­ke fil­ma – da za­bi­lje­ži auten­tič­ne is­po­vi­je­sti is­ci­je­lje­nih i is­pri­ča pri­ču o sve­tom mje­stu ko­je se pr­vi put po­mi­nje u 16. vi­je­ku, a ko­je je vi­še pu­ta ru­še­no i ob­na­vlja­no.
- Film pod rad­nim na­slo­vom „Dom an­đe­la” na­stao je po mo­ti­vi­ma ne­ma­njić­kog ma­na­sti­ra Ku­ma­ni­ca, a re­a­li­zo­van je kao za­vr­šni ma­ster rad na Fa­kul­te­tu dram­skih umjet­no­sti u Be­o­gra­du pod men­tor­stvom pro­fe­so­ra mr Go­ra­na Pe­ko­vi­ća – ka­že Bran­ka Be­še­vić-Ga­jić za „Dan”. - Ku­ma­ni­ca je sve­to mje­sto ko­je vjekovima oku­plja sve lju­de, bez ob­zi­ra na na­ci­o­nal­nu i vjer­sku pri­pad­nost. Ide­ja da ura­dim film o Ku­ma­ni­ci pro­is­te­kla je po­što sam ču­la mno­go le­gen­di i ču­do­tvor­nih is­cje­lje­nja ko­ja su se do­go­di­la na ovom sve­tom mje­stu.
● Ko je sve uče­stvo­vao u re­a­li­za­ci­ji fil­ma?
- Film je re­a­li­zo­van uz bla­go­slov i po­dr­šku Epar­hi­je mi­le­šev­ske, Fa­kul­te­ta dram­skih umet­no­sti i Od­se­ka za kul­tu­ru gra­da Pan­če­va. U do­ku­men­tar­nom seg­men­tu uče­stvu­ju epi­skop bu­di­mljan­sko-nik­šić­ki i ad­mi­ni­stra­tor epar­hi­je mi­le­šev­ske Jo­a­ni­ki­je (Mi­ćo­vić), di­rek­tor mu­ze­ja u Pri­je­po­lju Sla­vo­ljub Ba­to Pu­ši­ca ko­ji je po­kre­nuo ob­no­vu ma­na­sti­ra, igu­man ma­na­sti­ra Ku­ma­ni­ce ar­hi­man­drit Ni­ko­laj, je­ro­mo­nah Ni­ko­laj, iko­no­pi­sac Ivan Ko­val­čik Mi­le­še­vac i prof. dr Živ­ko Mi­kić. Ta­ko­đe, u fil­mu uče­stvu­ju i Mi­lan Še­bek ko­ji je pro­gle­dao u ma­na­sti­ru Ku­ma­ni­ca, Dar­ko Ru­to­vić či­ji je sin pre­ži­vio udar od 25.000 vol­ti is­pred Ku­ma­ni­ce na pru­zi Be­o­grad-Bar, po­slu­ški­nja ma­na­sti­ra Je­le­na Ku­ve­ljić, Bra­ni­slav Klja­je­vić, ar­he­o­lo­zi, re­le­vant­ni isto­ri­ča­ri i mno­gi dru­gi. U ulo­zi na­ra­to­ra je glu­mi­ca Lji­lja­na Bla­go­je­vić. Ulo­ge srednjovjekovnih mo­na­ha u igra­nim di­je­lo­vi­ma tu­ma­če Ra­do­mir Bu­ba­nja, Sto­jan Ga­jić, Mla­đen Mi­nić, Alek­san­dar Pan­te­lić i Bog­dan Iva­no­vić.
● Ko­li­ko ste se, kao sce­na­ri­sta, osla­nja­li na pripovijedanja svje­do­ka, a ko­li­ko je fik­ci­je i umjet­nič­ke slo­bo­de utka­no u film?
– U do­ku­men­tar­nim seg­men­ti­ma ima­mo svje­do­čan­stva lju­di ko­ji su do­ži­vje­li iskon­ska is­cje­lje­nja u Ku­ma­ni­ci; za­bi­lje­ži­li smo nji­ho­ve auten­tič­ne pri­če. Sva­ka pri­ča je pot­kri­je­plje­na me­di­cin­skim na­la­zi­ma ko­ji svje­do­če o bez­na­de­žnoj di­jag­no­zi, a on­da, po­sli­je bo­rav­ka u Ku­ma­ni­ci i o ču­de­snom iz­li­je­če­nju. Na gle­da­o­ce će po­se­ban uti­sak osta­vi­ti pri­če o lju­di­ma ko­ji su iz­gu­bi­li vid, ali su po­sli­je do­la­ska u Ku­ma­ni­cu pro­gle­da­li. Po­seb­no mi je dra­go što smo sni­mi­li pje­sni­ka Mi­la­na Še­be­ka (93) ko­ji je is­pri­čao pri­ču o svom is­cje­lje­nju. Ku­ma­ni­ca je mje­sto gdje vje­ra li­je­či. Igra­ni di­je­lo­vi fil­ma na­sta­li su kao plod umjet­nič­ke ma­šte, kroz fik­ci­ju je ekra­ni­zo­va­na sred­njo­vje­kov­na le­gen­da.
● Ko­ju po­ru­ku ša­lje „Dom an­đe­la”?
– Vje­ra ne na­sta­je usli­jed ču­da, već ču­do na­sta­je usljed vje­re. Tre­ba­lo bi da vje­ru­je­mo u ne­što da bi­smo do­ži­vje­li svo­je ču­do, da se vra­ti­mo pra­vim vri­jed­no­sti­ma i da nje­gu­je­mo kult, tra­di­ci­ju i du­hov­no na­slje­đe.
S. Mol­do­van


Su­sret sa Žar­kom La­u­še­vi­ćem

● Pu­bli­ci ste se pred­sta­vi­li fil­mom o Žar­ku La­u­še­vi­ću. Ka­kvi su nje­go­vi uti­sci o fil­mu „La­uš” da­nas, go­to­vo dvi­je go­di­ne po­sli­je pre­mi­je­re?
- Na­kon uspje­šne be­o­grad­ske pre­mi­je­re u Cen­tru „Sa­va”, film „La­uš” bio je u ši­ro­koj bi­o­skop­skoj di­stri­bu­ci­ji. Po­tom je usli­je­dio nje­gov fe­sti­val­ski ži­vot u Ame­ri­ci, Austra­li­ji, Ju­žnoj Afri­ci, Ru­si­ji i Ki­ni; pri­ka­zan je u To­ron­tu, Nju­jor­ku, Sid­ne­ju, Bri­zbej­nu, Ade­la­i­di, Per­tu, Vu­la­gon­gu, Mel­bur­nu, Kan­be­ri, Pe­kin­gu, Jo­ha­nes­bur­gu, kao i u Mo­skvi gdje je osvo­jio broj­ne na­gra­de i pri­zna­nja za re­ži­ju, umjet­nič­ki do­pri­nos i hra­brost auto­ra. U Či­ka­gu na Fe­sti­va­lu srp­skog fil­ma uvr­šten je me­đu naj­bo­lja film­ska ostva­re­nja za 2014. go­di­nu. Moj pr­vje­nac ak­tu­e­lan je na fe­sti­va­li­ma ši­rom svi­je­ta i da­nas, dvi­je go­di­ne po­sli­je pre­mi­je­re, što ipak go­vo­ri ne­što. Mi­slim da je raz­log to­me što je film „La­uš” pri­je sve­ga po­šten film. Ima­la sam pri­li­ku da se sret­nem sa Žar­kom La­u­še­vi­ćem ko­ji je ta­ko­đe moj pr­vje­nac pre­po­znao kao po­šten film.