Pi­še: mr De­jan Đu­ro­vić


Cr­na Go­ra tre­nut­no ne­ma mi­ni­stra pro­svje­te. Po­sled­nji je (u skla­du sa obi­ča­jem vla­sti da nji­ho­vi či­nov­ni­ci idu sa funk­ci­je na funk­ci­ju, bez osvr­ta­nja na po­tre­bu struč­no­sti i kva­li­fi­ka­ci­ja) po­stao gra­do­na­čel­nik Pod­go­ri­ce.Ta­ko da je otvo­ren kon­kurs za sve par­tij­ske voj­ni­ke,pol­tro­ne,ne­u­hlje­blje­ne funk­ci­o­ne­re i sl. ko­ji bi mo­gli da se „uva­le” na ovaj ne­ka­da zna­ča­jan, a sa­da kom­pro­mi­to­van po­lo­žaj.
Mi­ni­star­stvo pro­svje­te, kroz isto­ri­ju, je­dan je od naj­va­žni­jih re­so­ra u vla­da­ma ve­ći­ne dr­ža­va na svi­je­tu. Ta­ko je bi­lo u i Cr­noj Go­ri još od pr­vog mi­ni­stra pro­svje­te u vla­di Knja­že­vi­ne Cr­ne Go­re, pa sve do 1945. god. Vo­di­lo se ra­ču­na da to bu­du ško­lo­va­ni lju­di, in­te­lek­tu­al­ci, jed­nom ri­ječ­ju eru­di­te,ali i lju­di sa is­ta­nča­nim slu­hom za ra­zu­mi­je­va­nje či­nje­ni­ce o po­tre­bi obra­zo­va­nja i pro­sve­će­nja Cr­no­go­ra­ca.
Po­sli­je Dru­gog svjetskog ra­ta do­šlo je do po­ste­pe­ne ti­he de­gra­da­ci­je pro­svjet­nog si­ste­ma u Cr­noj Go­ri, ko­ja se ma­ni­fe­sto­va­la, iz­me­đu osta­log, i ne­ri­jet­ko lo­šim rje­še­nji­ma za mi­ni­stre (se­kre­ta­re) u ovom re­so­ru. Ide­o­lo­ška za­tu­ca­nost, oštra i ko­r­je­ni­ta pro­mje­na si­ste­ma vri­jed­no­sti, če­sto su­ro­va i bes­po­šted­na bor­ba pro­tiv „ne­na­rod­nih ele­me­na­ta” od­li­ka su po­li­ti­ke po­sle­rat­nih obra­zov­nih si­ste­ma.
Ova­kav na­čin ob­ra­ču­na sa do­ta­da­šnjim vi­še­vje­kov­nim shva­ta­nji­ma, obra­zo­va­njem, vas­pi­ta­njem, pa i mo­ra­lom ko­ji su bi­li svoj­stve­ni na­šem na­ro­du do­veo je do sko­ro to­tal­nog uni­šte­nja sa­mo­svi­je­sti či­ta­vih ge­ne­ra­ci­ja, či­je po­slje­di­ce osje­ća­mo i da­nas.Ono ma­lo sa­zna­nja o tra­di­ci­o­nal­nim vri­jed­no­sti­ma ko­je je osta­lo u Cr­noj Go­ri, sa­ču­va­lo se za­hva­lju­ju­ći sje­ća­nju sta­rih ge­ne­ra­ci­ja i nji­ho­vom pre­no­še­nju tih sje­ća­nja, jer na svu sre­ću „ide­o­lo­ški mač” te ge­ne­ra­ci­je, uglav­nom ni­je do­hva­tio (a, ni­je da se ni­su tru­di­li).
An­ti­bi­ro­krat­ska re­vo­lu­ci­ja po­čet­kom 90-ih go­di­na ni­je do­ni­je­la ni­šta no­vo i ni­šta po­zi­tiv­no, ali je on­da (ka­da se mi­sli­lo da ne mo­že bi­ti go­re) cr­no­gor­ska re­al­nost po­če­la da po­sta­vlja no­ve gra­ni­ce uža­sa i da po­tvr­đu­je te­zu da u Cr­noj Go­ri uvi­jek mo­že bi­ti go­re od go­reg.
Po­čet­kom 2000-ih go­di­na no­va ide­o­lo­gi­ja stva­ra­nja pot­pu­no no­ve Cr­ne Go­re i je­zi­ka, na­ci­je i cr­kve u njoj do­ve­la je do pot­pu­nog ru­še­nja kon­cep­ta obra­zo­va­nja i pro­svje­te. Na osno­vu to­ga, mi da­nas mo­že­mo re­ći da je pre­kra­ja­nje isto­ri­je,uvo­đe­nje no­vog iz­mi­šlje­nog je­zi­ka,ob­ra­čun sa re­li­gij­skim na­sle­đem, osnov­na od­li­ka cr­no­gor­ske pro­svje­te.
O so­ci­jal­nom sta­tu­su pro­svjet­nih rad­ni­ka,o nji­ho­vim sko­ro bi­jed­nim pla­ta­ma,o ne­ri­je­še­nim stam­be­nim pi­ta­nji­ma,o ob­ra­ču­ni­ma sa po­li­tič­kim ne­is­to­mi­šlje­ni­ci­ma, o za­pu­šte­no­sti,neo­pre­mlje­no­sti na­ših ško­la ni­je do­volj­no na­pi­sa­ti je­dan tekst,već bi mo­gli go­vo­ri­ti o to­mo­vi­ma i to­mo­vi­ma knji­ga.
Na­rav­no, kao kru­na sve­ga ne smi­je se za­bo­ra­vi­ti da su oni, ko­ji su vo­đe kon­cep­ta uni­šta­va­nja cr­no­gor­skog škol­stva, oti­šli to­li­ko da­le­ko i čak po­če­li da se ru­ga­ju,jer ka­ko dru­ga­či­je ob­ja­sni­ti ime­no­va­nje Slavoljuba Sti­je­po­vi­ća za mi­ni­stra pro­svje­te!?
Ova pot­pu­no ka­ri­ka­tu­ral­na lič­nost pred­sta­vlja osnov­nu ne­ga­ci­ju sve­ga li­je­pog i če­sti­tog što je u isto­ri­ji kra­si­lo pro­svje­tu u Cr­noj Go­ri. Pa čak iako je, u okvi­ri­ma pra­vi­la po ko­ji­ma funk­ci­o­ni­še ak­tu­el­ni re­žim u ovoj dr­ža­vi, Sti­je­po­vić ,kao oda­ni vi­še­de­ce­nij­ski voj­nik DPS-a, mo­rao bi­ti na­gra­đen ne­kom funk­ci­jom to sva­ka­ko ni­je smje­la bi­ti ona na ko­joj se na­la­zio. Po­lu­pi­smen,pot­pu­no zbu­njen,sa manj­kom pa­de­ža u iz­go­vo­ru, go­di­na­ma je iza­zi­vao pod­smi­jeh kod gra­đa­na.Ipak osta­će upam­ćen po su­ro­voj i bes­po­šted­noj bor­bi za uvo­đe­nje tzv. cr­no­gor­skog je­zi­ka ko­jim se že­le traj­no osa­ka­ti­ti mla­da po­ko­lje­nja,a sve u ci­lju pra­vlje­nja “no­vog čo­vje­ka“ bes­po­go­vor­no oda­nog li­ku i dje­lu Vo­đe i nje­go­voj Du­kljan­skoj ide­o­lo­gi­ji.
Na kra­ju tre­ba re­ći da je pot­pu­no ra­zu­mljiv ko­men­tar jed­nog gra­đa­ni­na Pod­go­ri­ce ko­ji je u to­ku kam­pa­nje za lo­kal­ne iz­bo­re pro­šle go­di­ne u Pod­go­ri­ci, na ko­ji­ma je Sti­je­po­vić bio kan­di­dat za gra­do­na­čel­ni­ka, re­kao :”Bo­ga­mi, iako sam opo­zi­ci­o­nar gla­sa­ću Mi­ga za gra­do­na­čel­ni­ka,ma­nja će šte­ta bi­ti ne­go da osta­ne mi­ni­star pro­svje­te...“
U kon­tek­stu sve­ga na­pri­jed re­če­nog,mo­žda bi za Cr­nu Go­ru naj­bo­lje bi­lo i da Đu­ka­no­vić ne pred­lo­ži no­vog kan­di­da­ta za mi­ni­stra.Ma­nja će šte­ta bi­ti...