Centrima za socijalni rad tokom protekle godine prijavljeno je 15 slučajeva seksualnog zlostavljanja djece – 12 djevojčica i tri dječaka. Lani je došlo do povećanja prijavljenih slučajeva seksualnog nasilja nad djecom, dok je u 2016. evidentirano 12 takvih slučajeva.
Prema podacima Ministarstva rada i socijalnog staranja, lani je u centrima za socijalni rad u Crnoj Gori registrovan 471 slučaj nasilja nad djecom – 241 djevojčica i 230 dječaka.
Da je nasilje nad najmlađima učestalo svjedoče i podaci Ministarstva unutrašnjih poslova koje je 2017. evidentiralo 200 krivičnih djela nasilja u porodici i porodičnoj zajednici. Žrtve krivičnih djela nasilja u porodici i porodičnoj zajednici su 223 lica, od kojih su 164 žene, a među žrtvama su i 23 maloljetna lica.
– Shodno Zakonu o zaštiti od nasilja u porodici, registrovana su 1.392 prekršaja, zbog kojih su podnijete 1.272 prekršajne prijave, protiv 1.403 učinioca od kojih 1.105 muškog pola, među kojima su 203 povratnika u izvršenju prekršaja. Žrtve izvršenih prekršaja su 1.524 lica, od kojih je 919 ženskog pola, a među žrtvama je 180 maloljetnih lica. Policijski službenici su u skloništa uputili 63 žrtve nasilja ženskog pola, od kojih su dvije maloljetne. Takođe je sa žrtvama u sklonište upućeno i 25 djece – navodi se u izvještaju.
Kriminalističar Velimir Rakočević kaže da je seksualno zlostavljanje djece najteži zločin, koji se u Crnoj Gori ne sankcioniše na adekvatan način. On ističe da bi stroge sankcije bile dobra mjera prevencije takvih djela.
– Mi sada imamo visoke kazne na papiru, propisane zakonom. Međutim, u praksi se izriču takve kazne da ohrabruju činjenje tog gnusnog krivičnog djela. Zato kazne moraju biti strože, prevencija i edukacija jača, a stigmatizacija se mora prevazići jer najmlađi se moraju zaštititi – ističe Rakočević.
On navodi da je kod seksualnih zločina najveća tamna brojka.
– U razvijenim demokratijama u Evropi i SAD na jedan prijavljeni slučaj dolazi 10 do čak 15 neprijavljenih. U konzervativnim državama ta brojka je i veća – pojašnjava Rakočević.
Međunarodna istraživanja koja obuhvataju i Balkan pokazuju da seksualno nasilje trpi između 12 i 15 odsto djevojčica i 8 do 10 odsto dječaka. U UNICEF-u kažu da se objelodani tek svaka deseta žrtva. Ta organizacija je, kako navode, sprovela i anketu među članovima Udruženja pedijatara Crne Gore koja je pokazala da je seksualno zlostavljanje djece i dalje tabu tema. Većina anketiranih pedijatara kazalo je da nijesu imali priliku da sretnu dijete koje je seksualno zlostavljano. Profesorica Gordana Buljan Flander kazala je na treningu na kojem se govorilo protiv nasilja nad djecom da evropska istraživanja pokazala su da je jedno od petoro mališana do 18. godine doživjelo neki od oblika seksualnog zlostavljanja. Unutar porodice i bliskih prijatelja porodice počini se 90 odsto seksualnih zlostavljanja, što znači da samo deset odsto tih slučajeva počine nepoznata lica.
– U slučajevima kada punoljetno lice traži dijete za seksualno zlostavljanje, ono traži dijete za koje vjeruje da o tome neće pričati, neće znati da o tome kaže bilo šta i da mu niko neće vjerovati. Kada govorimo o vršnjačkom nasilju, poznato je da su tome izložena djeca koja su zapravo po nečemu drugačija, koja su vulnerabilnija i osjetljivija – kazala je ona.
M.S.


Propisane i novčane kazne

Na­sil­ni­ci ko­ji iz­vr­še kri­vič­no dje­lo – ne­do­zvo­lje­ne pol­ne rad­nje, čak i ka­da su nji­ho­ve žr­tve dje­ca, shod­no za­kon­skim pro­pi­si­ma, mo­gu bi­ti ka­žnje­ni sa­mo nov­ča­nom ka­znom. Na­kon upo­re­đi­va­nja cr­no­gor­skog sa za­ko­ni­ma ze­ma­lja u re­gi­o­nu, mo­že se za­klju­či­ti da Cr­na Go­ra ima naj­bla­že ka­zne za kri­vič­na dje­la pro­tiv pol­ne slo­bo­de. Od ze­ma­lja re­gi­o­na, nov­ča­na ka­zna za ne­do­zvo­lje­ne pol­ne rad­nje pro­pi­sa­na je još sa­mo u Sr­bi­ji.
Ne­vla­di­ne or­ga­ni­za­ci­je ra­ni­je su ini­ci­ra­le iz­mje­ne Kri­vič­nog za­ko­ni­ka, tra­že­ći da se pro­pi­še do­nja gra­ni­ca za­tvor­ske ka­zne za pe­do­fi­le, ali i da se us­po­sta­vi re­gi­star li­ca ko­ja su sek­su­al­no zlo­sta­vlja­la dje­cu. Ta­da su na­gla­si­li da je po­ra­ža­va­ju­će da mak­si­mal­na ka­zna za pe­do­fi­li­ju od 12 go­di­na za­tvo­ra dosa­d ni­je iz­re­če­na u Cr­noj Go­ri.