U Matici srpskoj u Danilovgradu održano je veče o životu i naučnom radu dr Nikole Škerovića, uglednom istoričaru i političaru prošlog vijeka. O Škeroviću, koji je rodom iz Bjelopavlića, odnosno Kopita Petrovića, govorio je publicista Jovan Markuš. On je istakao da je dr Škerović jedna od najznačajnijih ličnosti Crne Gore 20. vijeka, ali da njegovo djelo nije dovoljno poznato široj javnosti, a posebno u kraju gdje se rodio. Markuš je naglasio da se burni događaji sa početka prošloga vijeka, odnosno početak parlamentarizma, ali i naučno tumačenje vladavine knjaza Nikole i sudbina Crne Gore u balkanskim i ostalim ratovima ne može sagledati bez rukopisa dr Škerovića.
Markuš je istakao da je Škerović bio plodan pisac, a da njegova djela poput „Crna Gora u Prvom svjetskom ratu”, „Pregled istorije Crne Gore”, „Crna Gora na početku 20. vijeka” i danas imaju veliku naučnu vrijednost, ali koja nažalost danas nijesu dovoljno poznata.
Dr Škerović je bio i angažovani političar i predstavnik Narodne stranke i prvi je prilikom izbora 1913. godine predložio carinsku, vojnu i diplomatsku uniju Crne Gore sa Srbijom. Njegova zalaganja iz tog vremena zapisana u su u njegovom proglasu uoči izbora 1913. godine.
- To je bio prvi put da se u štampanom proglasu pokrene priča o ujedinjenju Crne Gore i Srbije. Ta koncepcija za stvaranje jedinstvene države od dvije srpske kraljevine odgovarala je političkom stanju u našim zemljama i odnosu stranih sila prema tom potanju. Nešto kasnije ona je prihvaćena i od zvaničnog Cetinja i Beograda – podsjetio je Markuš.
Ovaj proglas pokretao je novu administrativnu podjelu, odvajanje sudske od policijske vlasti, proširenje prava narodne skupštine, ali i oduzimanje monopola duvana i željeznice Italijanima. U spoljnoj politici dr Škerović se zalagao za najtješnju saradnju sa Rusijom, a predlagao je da u zemlju mogu da investiraju samo oni preduzetnici koji dolaze iz prijateljskih država.
- U proglasu dr Škerovića i pristalica Narodne stranke prvi put je i pismeno formulisan predlog o uniji Crne Gore sa Srbijom – tvrdi Markuš.
Na izborima 1913. godine u skupštinu je ušlo čak 16 poslanika Narodne stranke, među kojima i dr Škerović. Poslije skoro šest godina terora i zabrane Narodna stranka se vratila u crnogorski parlament.
U Drugom svjetskom ratu dr Škerović je izgubio četiri sina: Slobodana, Ljubomira, Branka i Vladana. Gimnazija u Podgorici danas nosi ime Slobodana Škerovića, a Markuš je primijetio da bi bilo pravednije da je nazvana po njegovom ocu.
I.M.
Uređivao „Dan”
Dr Nikola Škerović je bio i novinar i sarađivao je sa brojnim časopisima, poput „Narodne misli”, „Den” i „Češka revija” iz Praga, „Srpska riječ”, „Nova Evropa”, „Zeta”, „Pravda” „Politika”. Bio je urednik časopisa „Dan” za nauku u književnost koji je izlazio 1911. i 1912. godine.
- U tom „Danu” je objavljen i blagoslov mitropolita Mitrofana Bana povodom izlaska prvog broja, a na njegovim stranicama prvi put je štampana pjesma kralja Nikole o Svetom Savi. Saradnici „Dana” između ostalih bili su kralj Nikola, Mitrofan Ban, Živko Dragović, dr Jovan Kujačić, Veljko Petrović, Milan Rakić, Pero Šoć, Milo Vujović... Dakle, sa dr Škerovićem su pored kralja i mitropolita sarađivali ministri, naučnici, pjesnici, ljekari, profesori... – zaključio je Markuš.
)){kind=small}
