Knjiga „Zli put bez povratka” čiji su autori novinari Veselin Lazarević i Tihomir Burzanović predstavljena je čitalačkoj publici u Nikšiću u okviru tribine „Svobodijada” Udruženja književnika Crne Gore. Kroz romansiranu biografiju Nikole Blagotinog Pejovića i njegove porodice iz sela Orasi u Lješanskoj nahiji, Lazarević i Burzanović su, rekao je na promociji Slaviša Guberinić, predstavili jedan od najvećih zločina u Evropi odmah po završteku Drugog svjetskog rata.
Autori su pokušali, kazao je Guberinić, na literaran način, kroz stradanje porodice Pejović da dočaraju sav užas koji je preživio zbjeg iz Crne Gore koji se u decembru 1944. godine iz Podgorice uputio ka Bosni, a odatle prema Sloveniji bježeći od novog komunističkog poretka koji se uspostavljao nakon Drugog svjetskog rata.
– Ovaj komunistički zločin počinjen nad antikomunistima iz Crne Gore, ostavio je dubok trag na Crnu Goru sve do dana današnjeg, i zavisno od toga kako se i dalje budemo odnosili prema njemu, te posljedice se mogu odraziti duboko i na našu budućnost. On je duboko urezan u svijesti građana Crne Gore i ostavio je na naše društvo duboke posljedice. U etničkom kodu, demografskom razvoju, etičkom kodeksu, deformaciji građanske svijesti i uopšte u ukupnom biću današnje Crne Gore, rekao je Guberinić. Karakter pomenutog zločina, smatra on, bio je izrazito antisrpski, jer su likvidirani predstavnici generacije koja je ne samo vaspitavana na tradicionalnim vrijednostima naše zemlje čiji je temelj svetosavlje, Kosovo i ujedinjenje srpskog naroda, već su učestvovali u realizaciji tih vrijednosti.
Da te, krvlju okupane 1945. godine, kazao je Burzanović, iz Crne Gore na „zli put” nije otišlo oko 20 hiljada Srba, danas bi imali potpuno drugačiju demografsku sliku. Srpskom narodu, istakao je on, desilo se jedno etničko čišćenje u Crnoj Gori 1945. godine, a 70 godina se to krije.
– Prošli vijek je vijek srpskog stradanja, vijek srpskih muka od Prvog, Drugog svjetskog rata pa i ovog poslednjeg. To je i vijek ćutanja o zločinima nad Srbima. Mitroplit Amfilohije moli i za oproštaj i za pomirenje, od 1992. godine priča tu priču, ali tadašnja i ova današnja vlast to neće da čuju, ignorišu, jer im ta priča ne odgovara. Ne žele pokajanje i to je najstrašnije što se u ovom terenutku može desiti u Crnoj Gori i zbog toga smo najviše napisali ovu knjigu, rekao je Burzanović. Izvanredna simbolika, originalan stil, fabula neprikosnovena, motivacioni raspis doveden do savršenstva, zapisao je Andrej Jelić Mariokov, odlika je romana „Zli put bez povratka”. U knjizi, naveo je on, opisano je putešestvije, hod po mukama Nikole Pejovića, njegovih sinova Svetozara, Dimitrija, Branka, maloljetnog Petra i kćerke Leposave koji su bili prinuđeni da krenu na „zli put”. Kroz priču čitalac može saznati i o zloj sudbini ostalih učesnika zbjega i o komunističkim zlodjelima u periodu završetka rata.
– Radi se o odstupanju Kraljevske vojske u otadžbini i velikog narodnog zbjega od Vezirovog do Zidanog mosta i dalje. Kroz sudbinu ove porodice, možemo pratiti hiljade porodica koje su, bježeći od komunističkog progona, morale napustiti svoj dom i otadžbinu, naveo je Mariokov, a njegov govor pripremljen za promociju u Nikšiću pročitala je urednica tribine Milica Bakrač.B.B.


Nauk omladincima

Lazarević je u okviru svog izlaganja rekao da je „Zli put bez povratka” prihvatio da radi zbog „Titovih omladinaca od kojih danas ne može da živi”. Roman je objavljen u izdanju ANIP „Đurđevdansko kolo”, a pogovor su napisali mitropolit Amfilohije i protojerej Predrag Šćepanović.
Dijelove iz romana na promociji u Nikšiću, koja je održana u Društvu crnogorsko-ruskog prijateljstva „Sv. Georgije” čitala je Nataša Lučić, a predstavljanju knjige prisustvovala je i unuka Nikole Blagotinog Pejovića Olja Stojanović.