Tribina „Riječ” Udruženja književnika Crne Gore, povodom proslave Dana Ćirila i Metodija i 1.155 godina od njihovog dolaska u Moravsku, upriličila je veče pod nazivom „Iskoni bješe slovo” posvećeno ovim slovenskim apostolima – solunskoj braći i njihovim učenicima Klimentu i Naumu, čija je zasluga za stvaranje osnove srpskog jezika i ćiriličnog pisma nemjerljiva.
– Nijedan datum u istoriji slovenskih naroda ne može se mjeriti sa djelovanjem Ćirila i Metodija. Poznato je da narodi koji posjeduju pismo ne iščezavaju iz istorije. Solunska braća postavila su osnove za nastanak jednog od najsavršenijih pisama na svijetu – staroslovenske ćirilice. Prve knjige u Evropi štampaju se ćirilicom 1491. u Krakovu i 1494. na Cetinju. Prve riječi koje je Ćirilo ispisao novostvorenim pismom – ćirilicom, prevodeći Jevanđelje po Jovanu, i definišući samostvoreno božanstvo jezika i njegov najviši ishodišni smisao, glasile su: „Iskoni bje slovo i Slovo bje u Bogu i Bog bje u slovu”. To je ta svjetlost pisma, svjetlost slova koja je postala svevremena i obasjala tamu vjekova – kazala je, između ostalog, pjesnikinja Milica Kralj. Ona je dodala da je djelo solunske braće ostavilo neizbrisiv trag u životu slovenskih naroda, pa i šire, te da se ljudska civilizacija danas ne može zamisliti bez njihovog doprinosa, jer je to temelj bez kojeg bi svijet bio siromašniji za jednog Tolstoja, Čehova, Dostojevskog, Gogolja...
Književnik Budimir Dubak se nakon istorijskog dijela detaljno pozabavio i odnosom prema ćirilici u savremenoj Crnoj Gori.
– Solunska braća i njihovo apostolsko pravoslavlje u današnjoj Crnoj Gori progonjeni su gotovo kao i u vrijeme njihovog života. Kirilova ćirilica je sasvim potisnuta. Pravoslavna crkva je ugrožena. Srpski jezik, koji je progovorio na njihovom pismu, preimenovan je. Kirilo i Metodije su živjeli i radili u prvom milenijumu. A u trećem milenijumu zemlja u kojoj je nastala cijela kultura i umjetnost ćirilična, te kulture se odriče. Odricanje od ćirilice i srpskog jezika je odricanje od „Miroslavljevog jevanđelja”, „Oktoiha”, Božidara Vukovića Podgoričanina, Vuka, Njegoša... To je odricanje od Kirila i Metodija i njihovo novo gonjenje - kazao je, između ostalog, on. Dubak je dodao da „pravo pomenuti i nikšićke profesore, koji su, braneći srpski jezik i njegovo pismo – ćirilicu, žrtvovali svoj hljeb zemaljski, zarad hljeba nasušnoga”.
– Slijedili su primjer svojih prethodnika, bjelopavlićkih učitelja, koji pod austrijskom okupacijom nijesu htjeli, po cijenu slobode i života, da se odreknu svog srpskog jezika i ćirilice. Tu je i najnoviji primjer danilovgradskih đaka i njihovog profesora Jugoslava Blagojevića - kazao je Dubak ističući da je i ova tribina „glas protiv varvarstva”.
Književnik i književni kritičar Perivoje Popović kazao je da su Ćirilo i Metodije bili i te kako umni, sposobni i – iako su bili u crkvenim haljinama, bili su velike diplomate. Njih čini svetima to da smo postali i prihvatili visoku vizantijsku civilizaciju i time postali narod koji je dao Njegoša i Andrića - kazao je, između ostalog, književnik Perivoje Popović.
A.Ć.

Značaj

UNESKO je 2013. godinu proglasio Godinom Ćirila i Metodija, a papa Jovan Pavle Drugi je Ćirila i Metodija 1980. godine proglasio svecima – zaštitnicima Evrope. Ćirila su kanonizovale obje hrišćanske Crkve, ali se praznuje različito u godini. Po Ćirilu je nazvan i najviši vrh, negdje oko 1.505 metara visok planinski vrh na ostrvu Livingston, u arhipelagu Južnih Šentlandskih ostrva na Antarktiku. Češki režiser Petr Nikolaev 2012. godine snimio je film „Ćirilo i Metodije”. Narodna banka Slovačke uvela je kovanicu od dva eura sa likovima Ćirila i Metodija 2013. godine. Ćirila i Metodija nalazimo i u Pavićevom „Hazarskom rečniku”...

Podrška Blagojeviću i đacima

Sa Tribine „Riječ” UKCG upućena je jasna i snažna podrška danilovgradskim đacima i njihovom profesoru matematike Jugoslavu Blagojeviću, koji istrajavaju u očuvanju ćirilice. Stihove, ali i komentare kazivali su: Veselin Rakčević, Slavica Dedić, Olga Dabović Klikovac, Andrija Markuš, Momo Milikić Konjević, Radomir Milić, Slobodan Bećo Došljak, Slobodan Milić, Igor Maraš...