Crnogorsko predstavljanje na ovogodišnjem 16. Bijenalu arhitekture u Veneciji preksinoć je i zvanično otvoreno u Palacu Malipjero. Crnogorski paviljon s temom (temama) „Emerging Resilience – Wo/Man Under Umbrella” dočekao je brojnu publiku u Veneciji, kojoj su se obratili kustoskinja ovogodišnje crnogorske postavke arhitketa dr Sonja Radović Jelovac, arhitekta prof. Krešimir Rogina, vođa tima izlagača crnogorske postavke, komesar Crnogorskog paviljona arhitekta prof. dr Dušan Vuksanović, prof. dr Mose Rići, član naučnog komiteta Nacionalnog kataloga i član žirija Međunarodnog konkursa za koncept i sadržaj crnogorske postavke. Izložbu je otvorio prof. Danko Selinkić. Specijalni gost na otvaranju Paviljona bila je Milena Vukotić, glumica, koja je čitala poemu koju je kraljica Jelena pisala tokom boravka u Petrovgradu a posvetila je Veneciji.
Kako je navela Sonja Radović Jelovac, Bijenale nudi vanserijske mogućnosti da se arhitektura prikaže na različite načine, pa zato ne čudi da je predstavljanje Crne Gore zamišljeno kao istraživačka platforma koja okuplja multidisciplinarni tim oko ovogodišnje teme Bijenala „Slobodan prostor-Freespace”, sa podtemom „Emerging resilience”.
– Tokom proteklih 25 godina polje ekologije pomjerilo se od zabrinutosti za stabilnost, sigurnost, predvidivost i red prema savremenijem razumijevanju dinamične sistemske promjene i relevantnih fenomena nesigurnosti, adaptibilnosti i rezilijentnosti. Sve je ustaljenije mišljenje da su ovi koncepti, u ekološkoj teoriji i kompleksnim sistemima razmišljanja, korisni kao okviri uopšteno za donošenje odluka i sa empirijskim dokazima posebno korisni za projekte urbanog dizajna i pejzažne arehitekture – navela je Radović Jelovac.
Predstavljeni koncept crnogorske postavke reinterpretira rezilijentnost kroz simbol endemskog cvijeta – lovćenskog zvončića, odnosno sadržaj izložbe metaforično preslikava Crnu Goru, njenu ekološku komponentnu sadržanu u temi „Emerging resilience – Wo/Man Under Umbrella” sa snažnom simbolikom i dinamičnom komunikacijom sa okruženjem.
– Tri su međusobno povezana dijela crnogorske prezentacije na 16. Venecijanskom bijenalu arhitekture - knjiga, izložba i umrežavanje, i svaki se iz svog ugla bavi sveobuhvatnom temom Bijenala. Sva tri elementa variraju u mjerilu, materijalnosti, trajanju i metodi širenja. Zajedno djeluju kao vitalni okvir koji podupire otvorenu raspravu o temi unutar i izvan stvarnog paviljona. Crnogorska izložba bavi se jednostavnim i razumljivim porukama, izrazitom moći brendiranja instalacije specijalno osmišljene za sami lokalitet i taktilnosti posebnih modela pravljenih na licu mjesta kao instrument identifikacije koji je namijenjen za uključivanje ne samo čuvenih arhitekata kao gostiju, već i opšte javnosti – navodi se u tekstu monografije koji potpisuju Radović Jelovac i Eliza Katane, kao druga urednica monografske publikacije.
Ovogodišnje 16. Bijenale arhitekture u Veneciji održava se od 26. maja do 25. novembra 2018. godine, a Crnogorski paviljon biće otvoren za posjetioce tokom ovog perioda.
Ž.J.

Hologram novog pristupa

Predstavljanje u Crnogorskom paviljonu - „Woman under umbrella” osmislio je međunarodni tim predvođen arhitektom Krešimirom Roginom, koji pored njega čine i Rosa Rogina, Armor Gutijerez Rivas, Ida Blažičko i Fransoa Vahe.
– Proširujući akciju arhitekture na oblast umjetnosti i ekologije, Paviljon se otvara ka novim međudisciplinarnim odnosima projekta, kroz postavku instalacije na lokaciji, performanse, radionice, konferencije: sve ovo su događaji koji su orijentisani ka ekspanziji disciplinskih digresija, vitalnog preplitanja prirode sa svijetom projekta, ka njegovom kako metaforičkom tako i naučnom tumačenju. Kao hologram novog pristupa projektu, Crnogorski paviljon, dakle, postaje prilika da se promijeni ustaljena norma razmišljanja o formi, koja postaje nova alegorijska figura našeg naučnog znanja, dok rezilijentnost postaje prvi izraz za novi rječnik projekta. Zbog toga se crnogorska postavka predlaže kao eksperimentalna i otvorena platforma za istraživanje, i prevazilazi trajanje Bijenala kako bi podstakla - u produženom vremenskom periodu - nova poetsko-naučna preplitanja koje treba otkriti i istražiti – stoji između ostalog u tekstu prateće monografije - stoji u monografiji.