Dnevnički zapisi iz Metohije iz 1999. godine, nakon Kumanovskog sporazuma kojim je okončana tromjesečna vojna agresija NATO pakta na SR Jugoslaviju, u četiri knjige, na ruskom jeziku, mitropolita Amfilohija, kao i o njegovim tekstovima, esejima i intervjuima o Kosovu i Metohiji do 2004. godine, sabrani među koricama „Ljetopis novog kosovskog raspeća” predstavljeni su u prepunoj sali Ruskog doma u Beogradu. Program je organizovala Izdavačko-informativna ustanova Mitropolije crnogorsko-primorske „Svetigora” u saradnji sa Ruskim domom, a veče organizovano na dan Sveta Tri Jerarha je počelo himnom crnogorskog knjaza Nikole „Onamo, `namo” u izvođenju a kapela sastava „Srbski pravoslavni pojci”. Potom je prikazan dokumentarni film „O Kosovo, grdno sudilište” u režiji pravoslavne Njemice Ksenije Hajnbuher. Dokumentarac titlovan na ruskom je potresno svjedočanstvo o stradanju nevinih i nedužnih Srba na Kosovu i Metohiji, a o golgoti govore preživjeli srodnici, kao i mitropolit.
– Kosovo i Metohija postaje mjesto gdje se provjerava sudbina, ne samo Srba i braće Albanaca, nego i modernog svijeta, Evrope i Amerike. Uvjeren sam da je car Lazar bio i biće pobjednik, naglasio je u svojoj besjedi u Ruskom domu mitropolit Amfilohije. Obraćajući se publici rekao je da Kosovo i Metohija postaje mjesto gdje se provjerava sudbina, „ne samo Srba i braće Albanaca, nego i modernog svijeta, Evrope i Amerike”, te naveo da su vidljivi uvijek isti akteri. Mitropolit je zahvalio Ruskom domu na promociji ističući da su Rusi i Rusija uvijek branili Kosovo i Metohiju. Pomenuo je i ruskog konzula Ščerbina, koji je, kako je rekao, u tursko vrijeme ubijen na skoro istom mjestu kao i lider Građanske inicijative „Srbija, demokratija, pravda” Oliver Ivanović. Mitropolit Amfilohije je ukazao da je i ruski car Nikolaj Drugi nastradao jer je ustao u zaštitu tadašnje Srbije i Crne Gore, a da su kasnije nacifašisti poslali Lenjina da potopi carsku Rusiju, protiv koje nastavlja da se vodi nacifašistička i napoleonovska politika. Po kazivanju mitropolita oni koji su nekada bombardovali Srbe, bombardovali su ih i sada, te ugrožavaju dostojanstvo i svojih država Amerike i Evrope, nastavljajući bezumnu i nečovječnu politiku, što se posebno odrazilo na KiM.
– Posebno mjesto zauzimaju oni koji predstavljaju Crnu Goru. To nije Crna Gora, nego nepostojeća država. Pokazalo se da je 85 odsto Crnogoraca bilo protiv priznanja Kosova. Tražim oproštaj od braće Rusa za nesreću koja je snašla Crnu Goru da uvodi sankcije Rusiji bez stida i srama – rekao je mitropolit Amfilohije. Osvrćući se na nedavni apel za zaštitu Kosova i Metohije koji je potpisao zajedno sa još sto srpskih intelektualaca i javnih ličnosti, mitropolit je naglasio da nije napisan ni protiv koga, već za spas srpskog naroda i za spas i za pamćenje Kosova i Metohije.
Uvodno slovo o „Ljetopisu novog kosovskog raspeća”, koje je pomenik novog kosovskog stradanja i još jednog novog svjedoka kosovske Golgote, a u kojoj su popisani Srbi, novi stradalnici i mučenici, kazivao je protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić.
– Do Krima i Vladivostoka stigla je vijest da su „Svetigora” i Ruski institut za strateška istraživanja objavili knjigu mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija „Ljetopis novog kosovskog raspeća” na ruskom jeziku, i to odmah po objavljivanju na srpskom jeziku. Čast da napiše prvoslov ovoj knjizi pripala je Aleksandru Konuzinu, donedavnom ambasadoru Ruske Federacije u Srbiji i istoričarki Jeleni Guskovoj. Knjigu su prevele Natalija Lukina i Svetlana Luganska, istakao je Džomić. On je dodao da je u knjigama iznijeto sve ono što se na velikomučeničkom Kosovu i Metohiji događalo i što se događa od novih i starih agarjana, posebno od 12. juna 1999. godine do dana današnjeg. Džomić je ukazao da Amfilohijevo djelo autentično svjedočanstvo prevedeno na ruski jezik jeste i najcjelovitija hronika i „žrtvopis za sve što se događalo na našoj novoj svenarodnoj golgoti; ovo je knjiga o čojstvu i junaštvu, ali je i knjiga o nečovještvu i kukavičluku...” Još jednu potku ove knjige čine mitropolitova razmišljanja i o onima koji su pali u grijeh otimanja i građenja nekakve svoje kuće na hiljadama ubijenih Srba.
– Od riječi i rečenica mitropolitovih u kosovsko-metohijskim knjigama samo su potresnije fotografije mitropolita koji je sa sveštenicima, prisutnim sveštenicima Radomirom Nikčevićem, Miljkom Korićaninom, Radivojem Panićem i drugima, u to vrijeme sakupljao ubijene Srbe, raspala ljudska tjelesa po kosovsko-metohijskim urvinama, sahranjivao ih i čitao im opela, počev od silovane i preklane Marice Mirić do drugih imena nevinih žrtava, čija je imena mitropolit sačuvao od nezaborava u ovoj knjizi – kazao je otac Velibor Džomić i dodao da knjige predočavaju ono što se danas jedva i stidljivo predočava javnosti – licemjerje vojnih snaga koje su tokom te 1999. godine zaposjele i okupirale Kosovo i Metohiju.
O knjizi je govorio i novinar iz Amerike Srđa Trifković, koji je naveo da je knjiga bezvremeno svjedočanstvo i hronika krvavih događaja, stvarnih u vremenu, te i da Srba jedva ima u tragovima, kako na Kosmetu, tako i u Hrvatskoj i Federaciji BiH. Akademik Matija Bećković je recitovao svoje tri pjesme „Kosovo polje”, „Lazar” i „Amfilohije”.M.Nj.


Evropski hrišćanski koncept

Mr Živojin Rakočević je kazao da već tri decenije postoje tri jedinstvene knjige koje u našem vremenu prate problem Kosova i Metohije. Prva je „Od Kosova do Jadovna” umirovljenog episkopa zahumsko-hercegovačkog Atanasija, u skoro ponovljenom devetom izdanju, druga „Zadužbine Kosova i Metohije”, koju je priredio Živorad Stojković sa saradnicima 1987. godine i prije nekoliko godina doživjela englesko izdanje. Prošle godine se, kako je ukazao, pojavilo treće prošireno izdanje Eparhije raško-prizrenske, po blagoslovu vladike Teodosija.
– Ta treća knjiga je „Ljetopis novog kosovskog raspeća”, djelo koje večeras ispraćamo na pučinu ruskog jezika. Sa naučne strane, djelo je nesumnjivi dokument, istorijski izvor, društvena analiza kontrolisanog haosa, definicija i odgovor na pitanje sukoba velikih sila, kao i manifestacija njihovih odnosa na teritoriji koja je poslužila kao istorijski presedan i prekretnica. Duhovnost, evropski hrišćanski koncept, pravoslavni i svetosavski razvoj, srpski kosovski zavjet – duboko su preispitani u ovim knjigama, i to: u odnosu Bog – ličnost, ja – drugi, mi – ideologija i globalizacija – rekao je Rakočević.