Nakon trideset godina književnik iz Nikšića Branko Janjušević obradovao je čitalačku publiku svojom novom knjigom. Romanu „Tiranin”, koji su ove godine objavile izdavačke kuće „Štampar Makarije” iz Beograda i „Obodsko slovo” iz Podgorice, prethodila je knjiga „Ovako” koja je daleke 1984. godine bila u najužem izboru za NIN-ovu nagradu.
– Branko Janjušević je tada probudio nadu u književne domete Nikšića i Crne Gore. Ostavio je neizbrisiv trag, pa je i po tome izuzetno značajna ličnost za kulturu Nikšića i Crne Gore. Dobio sam neka književna priznanja, između ostalog i nagrade „Radoje Domanović” i „Branko Ćopić” i neka druga, ali ništa od toga ne bi bilo da se nijesam ohrabrio ovim činom Branka Janjuševića - kazao je prof. dr Dragan Koprivica na promociji Janjuševićevog romana u Nikšiću.
„Tiranin” je, smatra on, roman za odabrane čitaoce, to je knjiga koja opčinjava i vraća nas na neke izvore skrivenog razmišljanja „zatrte i prekrivene slojem prljavštine savremene civilizacije kad se čovjek izgubi od samog sebe”. Autor kroz svog junaka čitaocu priznaje ono najiskrenije, što čovjek inače nikome ne bi priznao.
– I to je u stvari taj pošteni pristup u književnosti koji, nažalost, u današnjim romanima koji dobijaju zvučne nagrade ne postoji. Pitanje je mogu li oni da u otvorenoj rani svoje duše čeprkaju svojim književnim prstom do bola, da bi otkrili neke lične tajne i da ih podijele sa čitaocima. Imao sam fantastični književni ugođaj čitajući ovu knjigu, svoju dušu sam oprao njome od budalaština savremenih romana, jer sam čitao jedno pravo, književno nadahnuto štivo o beskrupuloznoj otvorenosti pisca u želji da se podijeli sa čitaocem, istakao je Koprivica.
„Knezovi apsurda”, Kafka i Kami, u „Tiraninu” imaju, kazao je Radomir Uljarević, dostojnog junaka koji živi filozofiju apsurda. Gospodin Merso i Jozef K. primiće u društvo „Tiranina” kao dostojnog. Između ta dva pola pleše, rekao je Uljarević, Janjuševićev „Tiranin”, njegovo ime je „JA”. Sveobuhvatna koncepcija obuhvaćena njegovim filozofskim poniranjem, ne u dubinu bića, već u dubinu razuma.
– Janjuševićeva nemilosrdna rasprava uznemirava i uzbunjuje uparložene duhove, rasprava bez popusta, bez gledanja kroz prste, ovo je borba prsa u prsa, bez rukavica, borba u kojoj su dozvoljena samo sredstva viteškog obračuna, to je viteški roman koji ima veze sa donkihotovskom borbom sa vjetrenjačama, sa svim silama ovoga svijeta koje su se okrenule protiv čovjeka, i koje žele da čovjeka unize, da ga svedu na egzistencijalnu ništicu. Evo načina kako se čovjek u ovoj knjizi uzdiže na nivo koji prevazilazi njega samog, kako čovjek postaje čovjekom, rekao je Uljarević.
Promociju romana u Nikšiću organizovala je Javna ustanova „Zahumlje”, a fragmente iz knjige čitali su profesor Mihailo Perošević i novinar i pisac Slađan Gorčin Blagojević.
B.B.

---

Svaka stranica život za sebe
Prof. dr Koprivica je kazao da čitalac može pronaći Sartra, Kamija, ali je Janjušević potpuno „samosvojan pisac”. Poznati su mu svi književni tokovi, ali su mu poslužili samo kao osnovica za nadgradnju.
– Ima tako briljantne stranice da sam mu rekao da mnoge mogu da stoje kao „Znakovi pored puta” Iva Andrića. Možeš da ih iščupaš iz knjige i svaki je briljantan. To je snaga jednog pisca - da pojedine stranice iz njegove knjige mogu da žive same za sebe, naglasio je Koprivica.