- Piše: dr Radoslav Stanišić, filmski i TV reditelj

Film „Mis Ston” je stoga ukazao na sve ono što je potrebno još da se uradi kako bismo dobili specifičan izraz. Mitrović se stalno vagao između istorijskog i savremenog – akcionog i zbog obaveze prema temi nije uspio ta fakta prošlosti da preobrazi u aktivan sadržaj. Tražio je za sebe prostor između odgovornosti prema priči i opredijeljenosti za izraz u kome je potrebno mnogo više neobaveznosti, otvorenosti, subjektivizma i maštovitosti. Film „Mis Ston” nije možda zadovoljio svačiji ukus, a to mu vjerovatno nije ni bio cilj, ali je potvrdio mogućnost da se i unutar naših shvatanja o filmskom izrazu još više naglase njegove raznolikosti i specifičnosti određenih rediteljskih rješenja. Mitrović je ukazao mogućnost da u istorijsku tematiku, pa čak i događaje iz narodnooslobodilačkog rata uđemo mnogo slobodnije, selektivnije, sa više stvaralačke individualnosti i otpornosti ustaljenim konvencijama. „Mis Ston” je, uz sve svoje nedorečenosti ili zablude, ipak ostao film vjeran osnovnoj težnji reditelja da se obezbijedi puna komunikativnost sa publikom. To je postignuto i to na nivou koji mu obezbjeđuje kvalitet dobrog i vrijednog filma. Film je sačuvao zanimljivost priče, u znatnoj mjeri lakoću izražavanja i srećno je savladao niz teškoća koje se javjaju pri svakom pokušaju da se istoriji, tradiciji i našem mentalitetu priđe na subjektivniji način.
On stoga sadrži dosta stvaralačkog i ne robuje mehaničkim šablonima i uzorima. Ovakva režija pretpostavlja potrebu znatne zanatske umješnosti u vođenju zapleta i neprekidnom isticanju ritma i napetosti – saspensa, kao neophodnim za uslovljenosti kadrova iz kojih proističu akcija i izraz. Mitrović se kreće u domenu poznatog i upravo bi tu želio da nađe svoju individualnost. Viđenog u filmu ima dosta, ali još više ima naglašene potrebe za specifičnostima.
Vestern mu je bio jedan od uzora i stoga je i teško individualizovati shvatanje režije. Mnogo toga što zadire u prirodu izraza trebalo je da bude riješeno unutar samo jednog filma, a to je prevazilazilo Mitrovićeve stvaralačke mogućnosti, pa i ovo što je postignuto predstavlja nesumnjiv uspjeh. U finalnoj montaži to je bilo uslovljeno mjerom koja je nađena između istorije, psihologije, romantike i sopstvenih rediteljskih komentara.
Držao se izvjesnih normi, ali i naznačio u osnovi svoja stvaralačka interesovanja. U jugoslovenskom filmu to je njegovom izrazu obezbjeđivalo ne samo prisutnost već i kreativnu osobenost.
Film je budio raspravu o zanatskom majstorstvu, unutrašnjim odnosima u kompoziciji, psihološkom i fizičkom, glumačkoj igri, tražio poređenja sa drugim djelima i tako potvrđivao svoju suštinu. Nije pružao kompletan odgovor na sve ono što je Mitrović želio da predstavi, ali je domaćem izrazu svakako dodao jednu novu dimenziju koja ohrabruje za daljna istraživanja u domenu pokreta, ritma, akcije i forme.
Film „Mis Ston” o jednoj zanimljivoj epizodi iz vremena makedonskih ustanaka protiv turske okupacije, vješto je napravljen i eklantno pokazuje i dokazuje koliko griješimo što na temu naših mnogih ustanaka i borbi za slobodu, kroz našu svijetlu istoriju, ne produciramo serije i serije naših vesterna (u dobrom poimanju tog žanra).
Žika Mitrović, reditelj, koji je svojim „Ešelonom dr M” srećno započeo jedan novi žanr u jugoslovenskoj kinematografiji (uprkos svim manama tog početničkog djela), pa zatim nesrećno prešao na težak teren društvene i kamerne drame, međutim sa „Mis Ston” vratio se žanru koji mu je, očito, odgovarao i u kome njegova zanatska spretnost, osjećanje ritma i smisao za logično kazivanje znače veoma mnogo. Vratio se i doživio uspjeh.
KRAJ