Mla­di aka­dem­ski umjet­ni­ci Gleb Sku­ba­čev­ski, sli­kar iz Mo­skve, i Ser­gej Hi­sma­tov, kom­po­zi­tor iz Sankt Pe­ter­bur­ga, ko­ji ži­vi i ra­di u Nje­mač­koj, pred­sta­vi­li su se pu­bli­ci u Do­mu umjet­no­sti fa­sci­nant­nim per­for­man­som pod na­zi­vom „Spi­ri­tus ubi vult spi­rat” kom­bi­nu­ju­ći mu­zi­ku i vi­zu­el­nu umjet­nost. Ser­gej i Gleb su pr­vi put u Cr­noj Go­ri, upo­zna­li su se ov­dje u Ko­to­ru, u Do­mu umjet­ni­ka, pre­po­zna­li istu ide­ju u raz­li­či­tim umjet­nič­kim iz­ra­zi­ma i na­pra­vi­li za­jed­nič­ki kon­cept, da­ju­ći mu na­ziv pre­ma ci­ta­tu iz Bi­bli­je, ko­ji pre­vo­de kao „Du­ša obi­ta­va ta­mo gdje joj je ugod­no”, ili „Vje­tar du­va ta­mo gdje ho­će”. Mul­ti­me­di­jal­na pre­zen­ta­ci­ja kon­cep­tu­al­ne umjet­no­sti odr­ža­na je u biv­šoj sa­li „Ju­go­o­ce­a­ni­je”, ko­ja je bi­la pre­pla­vlje­na neo­bič­nom mu­zi­kom u ma­ni­ru bes­te­žin­skog i van­vre­me­nog pro­sto­ra, igrom svje­tla i lje­po­tom in­sta­la­ci­ja. Po­sje­ti­o­ci su ula­zi­li u mrač­nu pro­sto­ri­ju dok su po­red ra­do­va na zi­do­vi­ma sta­ja­li mla­di lju­di i že­ne, dr­že­ći u ru­ka­ma ba­te­rij­ske lam­pe i nje­žno osvje­tlja­va­li re­ljef­nu po­vr­ši­nu umjet­nič­kih dje­la. Tro­di­men­zi­o­nal­ni ra­do­vi od bi­je­log krep-pa­pi­ra sa mo­ti­vi­ma su kod gle­da­o­ca iza­zi­va­li raz­li­či­te aso­ci­ja­ci­je – od oka, cvi­je­ta, ho­bot­ni­ce, do pa­per­ja­ste po­vr­ši­ne ko­ja se nji­še stru­ja­njem va­zdu­ha sa ven­ti­la­to­ra, sva­ki po­seb­no je oži­vlja­vao pod sno­po­vi­ma svje­tla ko­je su ani­ma­to­ri okre­ta­li iz raz­li­či­tih uglo­va, da­ju­ći ci­je­loj at­mos­fe­ri mi­sti­čan, spi­ri­ta­lan pri­zvuk. Sa­vr­še­no sto­plje­na sa tom bi­je­lom vi­zu­rom te­kla je kon­ti­nu­i­ra­na, spo­ra mu­zi­ka, bez rit­mo­va. U po­za­di­ni je sta­ja­lo je­di­no dje­lo u ko­lo­ru – ulje na plat­nu ve­ćeg for­ma­ta, od ko­ga je sve po­te­klo.
Ra­do­vi Gle­ba Sku­ba­čev­skog, ko­ji ima dva umjet­nič­ka obra­zo­va­nja, pe­da­go­ško i sli­kar­sko, na­sta­li su to­kom tri mje­se­ca, mu­ko­trp­nim da­no­noć­nim ra­dom u ate­ljeu Dom umjet­ni­ka. Na­pra­vio je oko 20 ra­do­va, u po­čet­ku su to bi­la sa­mo ulja na plat­nu, a zad­njih mje­sec da­na to­kom kre­a­tiv­nog pro­ce­sa te sli­ke su pre­ra­sle u pa­pir­na­te in­sta­la­ci­je.
– Ser­jo­ži­na 30-mi­nut­na „pi­e­sa” iz­van­red­no se ukla­pa u ovaj kon­cept. Pre­po­zna­li smo in­tu­i­tiv­no slič­nost u ide­ji i do­go­vo­ri­li se da mo­je sli­ke i nje­go­va mu­zi­ka za­jed­no bu­du u ovom pro­sto­ru. Ovo je za nas bio eks­pe­ri­ment, jer je ovaj pro­stor u pot­pu­no­sti pri­la­go­đen umjet­ni­ku, nje­go­vom stva­ra­la­štvu, ka­že Sku­ba­čev­ski. Ovo je za nje­ga no­va teh­ni­ka, ra­ni­je ovo ni­je ra­dio, te je bo­ra­vak u Ko­to­ru, u Do­mu umjet­ni­ka, za nje­ga bio ve­o­ma in­spi­ra­ti­van iza­zov.
– U osno­vi kom­po­zi­ci­je je ide­ja ze­malj­skog vre­me­na, za­mi­šlje­nog ka­da bi­smo mu­zič­ki frag­ment od pet se­kun­di raz­vu­kli na 33 mi­nu­ta. Mu­zi­ka je na­pi­sa­na za 16 iz­vo­đa­ča, sve po dva in­str­men­ta: fla­u­te, oboe, kla­ri­ne­ti, uda­ralj­ke, so­pra­ni, vi­o­li­ne, al­ti i vi­o­lon­če­la. U ori­gi­na­lu mu­zi­ča­ri iz­vo­de kom­po­zi­ci­ju ras­po­re­đe­ni u krug audi­to­rij­ma, ali za ovu pri­li­ku, mu­zi­ka je pu­šta­na sa ozvu­če­nja. Pr­vi dio ko­ji zvu­či kao je­dan glas, pi­san u vi­du ka­no­na, gdje je glav­na te­ma zvuč­na li­ni­ja, iza­tka­na od kon­ti­nu­i­ra­ne smje­ne in­stru­men­tal­nog tem­bra (bo­je) - pret­sta­vi­mo ka­ko cr­ve­na po­ste­pe­no pre­la­zi ze­len, ova u pla­vu, bi­je­lu, žu­tu, cr­nu, bor­do... Za­tim se po­ja­vlju­ju di­na­mič­ni ta­la­si, na­sta­li sin­te­zom raz­li­či­tih bo­ja, ko­je se smje­nju­ju na­iz­mje­nič­no, dok se u tre­ćem di­je­lu su­mi­ra­ju pret­hod­na dva, gdje svi in­stru­men­ti za­jed­no pra­ve za­vuč­ne va­lo­ve. Na kra­ju se emi­tu­je obr­nu­ta stra­na zvuč­nog ma­te­ri­ja­la, ob­ja­snio je kom­po­zi­tor Hi­sma­tov.
On je dje­lo stva­rao šest mje­se­ci. Ser­gej stva­ra u Bam­ber­gu, sje­ver­noj Ba­va­ri­ji, gdje ima sta­tus slo­bod­nog umjet­ni­ka. Kao aka­dem­ski mu­zi­čar on raz­vi­ja svoj kon­cept mo­der­ne mu­zi­ke na prin­ci­pi­ma kla­si­ke, a nje­go­va dje­la iz­vo­de ra­zni an­sam­bli po ci­je­lom svi­je­tu – Nje­mač­koj, Ki­ni, Fran­cu­skoj, Ja­pa­nu, Ame­ri­ci. Na­kon iz­lo­žbe u Ko­to­ru, Gleb i Ser­jo­ža na­sta­vlja­ju da­lje svoj put umjet­no­sti, ši­rom svi­je­ta.
M.D.P