Rektor Univerziteta Crne Gore Vladimir Božović kazao јe u razgovoru za "Dan" da imaјu dvostruko manji budžet u odnosu na slične univerzitete u regionu, što utiče na broј istraživača i rezultate akademske zaјednice. On podsјeća da su predložili promјenu modela studiјa kroz izmјene Zakona o visokom obrazovanju u diјelu master studiјa јer bečelor diplome nemaјu praktičnu vriјednost. Božović ističe da polažu nade u izmјene tog zakona koјim traže da se vrate samofinansiraјući studenti, ali, kako јe naglasio, to ne zavisi od njih. Ukazao јe i da za veći kvalitet nastave nedostaјu laboratoriјe, na čemu će raditi tokom sljedeće godine.
•Uporedni podaci pokazuju da univerziteti u regionu imaju znatno veće budžete od UCG. Koliko ta činjenica ograničava razvoj visokog obrazovanja u Crnoј Gori?
Najrazvijenije zemlje svijeta nacionalne strategije razvoja zasnivaju na temelju sve većeg ulaganja u nauku i obrazovanje. Mislim da to, samo po sebi, već dosta govori. Naš budžet je znatno uvećan u odnosu na trenutak kad sam preuzeo ulogu rektora, ali je to još uvijek daleko od očekivanog i potrebnog nivoa. Ne treba ići predaleko, već samo uporediti budžete univerziteta u regionu sa budžetom Univerziteta Crne Gore, pa realno procijeniti rezultate koje postižemo. Mi smo po broju studenata, recimo, u rangu Univerziteta u Splitu. Međutim, Univerzitet u Splitu ima dvostruko veći budžet, nešto više od 45 miliona eura, mnogo brojniju istraživačku zajednicu, a da ne govorimo o univerzitetima u Ljubljani, Zagrebu, i Beogradu. Na primjer, Univerzitet u Ljubljani ima budžet od oko 324,5 miliona eura. Svi statistički parametri kojima se mjeri uticaj naučnoistraživačke zajednice jednog univerziteta su, između ostalog, direktno zavisni od njene brojnosti, a to opet zavisi od budžeta koji je na raspolaganju. Tu su sve mjere kvaliteta, dopadalo nam se to ili ne, direktno proporcionalne uloženim sredstvima.
•Koliki јe budžet predviđen za UCG u 2023. godini i da li će predviđena sredstva biti dovoljna, s obzirom na uvećanje plata, angažovanje spoljnih saradnika, projekte itd.?
Predloženi iznos budžeta za UCG za 2023. godinu je oko 34 miliona eura, ali o njemu možemo govoriti tek kada ga Skupština Crne Gore usvoji. Pored svoje visokoobrazovne uloge, Univerzitet je i središte naučnoistraživačkog, kulturno- umjetničkog i inovativnog stvaralaštva. Mi smatramo da svaki euro uložen u nauku i obrazovanje donosi višestruke efekte za razvoj društva, te stoga mislim da iznos sredstava za UCG u narednim godinama treba da bude veći.
•Da li podržavate promjenu modela studija i da li je ovaj sistem u prethodnih pet godina nanio štetu UCG i visokoškolcima, s obzirom na navode studenata da bečelor diploma nije prepoznata na tržištu rada?
Model studiranja 3+2+3, sam po sebi nije loš u nekim uslovima, ali ne u onim koji trenutno važe u Crnoj Gori. Problem je nastao u trenutku uvođenja ovog sistema, jer to nije ispraćeno promjenom legislative koja se tiče zapošljavanja. Naime, tržište rada uglavnom prepoznaje diplomu sa 240 ECTS kredita (četiri godine studija). Po postojećem modelu, bečelor diplome nemaju praktičnu vrijednost, pa su studenti, bez obzira na svoje lične ambicije, primorani da završe i dvije godine master studija. Stoga je Univerzitet Crne Gore dao predlog izmjene Zakona o visokom obrazovanju upravo u dijelu master studija. Osnovna zamisao јe da studenti mogu dobiti diplomu po završetku prve godine master studija u obimu od 240 ECTS kredita, sa kojom postaju konkurentni na tržištu rada, a da pitanje nastavka i druge godine master studija bude opciono.
•Koji su ključni nedostaci na UCG kada je u pitanju kvalitet studija i da li fakulteti imaju potrebne laboratorije i infrastrukturu za istraživanja?
Kvalitet studija na Univerzitetu Crne Gore je na visokom nivou, ali, naravno, prostora za poboljšanje ima. Tu su, prije svega, dobrodošla ulaganja u novu laboratorijsku opremu i infrastrukturu za istraživanja. U planu Univerziteta Crne Gore je da u narednoj 2023. godini obezbijedi značajnija sredstva za podsticaj istraživačkih kapaciteta na Univerzitetu Crne Gore. S tim u vezi, imamo namjeru da formiramo i poseban fond u te svrhe. Ujedno, ovo je i poziv privredi da, u sklopu svoje politike društvene odgovornosti, dio profita uloži u razvoj naučne i istraživačke infrastrukture Univerziteta Crne Gore.
•Da li odlaganje izmjena Zakona o visokom obrazovanju, modifikacija master studija i vraćanje samofinansirajućih studenata otežava vaše funkcionisanje i finansiranje i kada se očekuje rad na tom propisu?
Mi polažemo velike nade u pogledu usvajanja novog Zakona o visokom obrazovanju. Kao što sam već istakao, posebno se nadamo da će taj zakon obezbijediti modifikaciju master studija, ali i mogućnosti za upis studenata na sufinansirajućoj osnovi, naravno, u okvirima licence. UCG ima pripremljen predlog i stoji na raspolaganju nadležnim organima u pogledu pomoći oko koncipiranja i usaglašavanja prihvatljivog rješenja novog Zakona o visokom obrazovanju, a kada će njegovo usvajanje doći na dnevni red ne zavisi od nas.
•Koji su planovi Rektorata u narednom periodu? Da li su odobrena sredstva za renoviranje fakulteta i ustanova?
Tek kada Skupština usvoji budžet za 2023. godinu, Univerzitet Crne Gore će moći da konkretizuje planove u narednoj godini. Naravno, ono što nam predstoji jeste kontinuirano osavremenjavanje nastave i kroz opremanje laboratorija i amfiteatara, kao i rekonstrukcija infrastrukture. Tokom prethodnog perioda, oko 2,5 miliona uloženo je u infrastrukturne radove koji su imali za cilj poboljšanje uslova nastave, među kojima ću posebno pomenuti renoviranje zgrade Filozofskog fakulteta, radove na zgradi Biotehničkog fakulteta u Baru, renoviranje brojnih amfiteatara i laboratorija u zgradi tehničkih fakulteta, kao i centralne univerzitetske biblioteke i biblioteke na PMF-u. U periodu za nama, po prvi put je, Zahtjevom za kapitalni budžet, Univerzitet Crne Gore dobio podršku od Vlade za realizaciju više kapitalnih projekata. Kao što je već najavljeno, planira se dogradnja i kompletiranje zgrade Arhitektonskog fakulteta, rekonstrukcija zgrade tehničkih fakulteta, kao i toplane za potrebe studentskih domova i zgrade tehničkih fakulteta. Ističem da smo uspjeli da opet pokrenemo pitanje izgradnje zgrade Filološkog fakulteta, te u narednoj godini očekujemo početak radova, zatim nastavak radova za zajednički prostor tri akademije na Cetinju, rekonstrukciju zgrade FDU…
