Aforističar iz Pančeva, Zoran Popović, nedavno je drugi put dobio prestižnu nagradu za satiru ,,Radoje Domanović”. Popović piše aforizme od 1986. godine, a dosad su ih objavljivali NIN, „Jež”, „Danga” i „Književna reč”, a u zemlji i inostranstvu mu je izašlo više knjiga. Dobitnik je brojnih nagrada. Popović za ,,Dan” govori o svom stvaralaštvu, satiričnoj sceni, nagradama, inspiracijama, ali i brojnim izazovima.
● Šta za Vas predstavlja nagrada ,,Radoje Domanović”, koju ste nedavno dobili po drugi put?
- Neću reći samo stereotipno, da je nagrada ,,Radoje Domanović” podstrek za dalji rad, već da je ona i plod jednog višedecenijskog rada, ozbiljnog prilaza aforizmu i satiri kao književnom žanru i poštovanju visokih standarda kad je aforizam u pitanju, koje su postavili autori koji su pisali davno prije mene, kao i neki pisci koji su danas aktuelni na našoj satiričnoj sceni u Srbiji i cijelom regionu. To je rezultiralo time da drugi put dobijem ovo prestižno priznanje koje dodjeljuje UKS i Fond ,,Radoje Domanović”. Osjećam se izuzetno počastvovanim.
● Da li imate uzora i koga najviše cijenite od svojih kolega?
- Uzori su mi bili autori starijih generacija VIB, Duško Radović, Brana Crnčević, Milovan Vitezović, Rastko Zakić... Od autora koji i danas pišu i rade izdvojio bih Aleksandra Baljka, i čitavu plejadu vrsnih satiričara kao što su: Aleksandar Čotrić, Slobodan Simić, Ninus Nestorović, Milan Todorov, Bojan Ljubenović, Vesna Denčić, Milan Beštić i nekolicinu drugih, čije knjige sa zadovoljstvom čitam. Od mladih autora posebno se ističe kao veliki talenat Bojan Rajević sa Cetinja. Iz čitavog regiona bih izdvojio i Vasila Tolevskog (Makedonija), dva crnogorska majstora kratke forme Veljka Rajkovića i Dejana Tofčevića, kao i Jovu Nikolića iz Republike Srpske. Od stranih autora impresionirali su me Gabriel Laub i Jirži Lec. Ali, ovom nabrajanju uvijek se neko zaboravi...
● Aforizam koji Vam je posebno drag?
- Pošto u svojih deset zbirki imam nekoliko hiljada aforizama, teško mi je da se odlučim za najdraži aforizam, ali za ovu priliku neka to budu: „Lopta je jaje nepravilnog oblika” i „Od dedine penzije ne možemo više da živimo. Moraćemo da ga zaposlimo”.
● Kako ocjenjujete domaću satiričnu scenu? Da li se aforizmu poklanja dovoljno pažnje?
- Satirična scena u Srbiji i u regionu je trenutno preplavljena gomilom autora, koji kvare teško stečeni ugled koji uživa naša satira u Evropi i svijetu. Mnogi su se prevarili misleći da je kratka forma laka za pisanje, što naravno da nije tačno, već je to jedan mukotrpan i gotovo Sizifov posao. Moje iskustvo govori da je za dobru zbirku aforizama potrebno nekoliko godina ozbiljnog rada, da bi se od misli i početne ideje došlo do, kako volim da kažem, ,,orgazma duha”. Bez obzira na već spomenute izvanredne autore, aforizmu i satiri se ne poklanja dovoljno pažnje, i ona je kao književni rod uvijek na marginama naše književne scene. Moglo bi se čak reći da je potpuno skrajnuta, iako su naši satiričari prevođeni na gotovo sve svjetske jezike. Ovaj kako ga popularno zovu „srpski brend” nije na adekvatan način predstavljen, ni kod nas, a ni u svijetu, za što ima više razloga i zaslužuje jednu širu analizu.
● Da li ste se oprobali i u nekom drugom književnom žanru?
- U mladosti sam pisao poeziju, ali sam primijetio da mi najviše ipak odgovara aforizam i kratka forma, koja je na neki način i bliska mom karakteru i smislu za humor, i mislim da nisam pogriješio.
● Šta Vas najviše inspiriše za stvaranje aforizma? Da li je to po pravilu politika ili...?
- Inspiraciju za pisanje nalazim u svim segmentima života, i u svemu onom što nas okružuje, i najčešće su moji aforizmi pogledi na svijet jednog malog običnog čovjeka. Moje knjige su tematski raznolike i šarolike, od političkih aforizama do onih sportskih, erotskih, do aforizama u prvom licu koje najviše volim, jer su najtopliji i najlakše nalaze put do čitaoca. Naravno, moram da priznam da mi je politika još uvijek najomiljenija tema. Ona se bavi nama, pa moramo i mi njom. Na kraju bih dodao da mi je najdraža zbirka, knjiga aforizama za djecu „Kad porastem biću veliki” koju sam napisao 1997. godine, a koja je podstakla mnoge autore da se bave i aforizmom za djecu.
A.ĆUKOVIĆ


Žaoka

Zoran Popović je osnivač i selektor Festivala satire ,,Žaoka” koji će se ove godine šesti put održati u Kačarevu, kraj Pančeva. Na njemu učestvuju najbolji satiričari iz regiona, a festival je pozivnog karaktera.