Istoričar umjetnosti prof. dr Zoran Gavrić, u okviru tribine „Umjetnost i uzvišeno: Veliki vetilj Fila Filipovića” predstavio je estetiku Branka Fila Filipovića, koji se svrstava u red najvećih jugoslovenskih i crnogorskih likovnih umjetnika prošlog vijeka.
Filo Filipović bio je jedan od najizrazitijih predstavnika enformela i jedan od inicijatora poslijeratnog modernizma u našem slikarstvu, podsjetio je Gavrić. Ovaj istoričar umjetnosti, selektor izložbe Filipovića koja je na Bijenalu savremene umjetnosti u Veneciji 1990. godine predstavljala, poslednji put, Jugoslaviju, istakao je da je upravo ova postavka – diptih „Rvanje” i slika „Veliki vetilj”, čine vrhunac umjetničkog rukopisa ovog slikara. Podsjećajući da je Filipović ispraćen sa skepsom na Bijenale, Gavrić je istakao da je tek čuveni poznavalac savremene umjetnosti Robert Raušenberg promijenio mišljenje jugoslovenske stručne javnosti kada je slikarstvo Filipovića u pitanju.
- Raušenberg je ocijenio Filovo slikarstvo kao nešto najbolje što je vidio poslednjih decenija, i diptih „Rvanje”, koji se nalazi u Muzeju moderne umjetnosti u Beogradu i „Veliki vetilj”, koji se čuva u jednoj privatnoj kolekciji, postavio u red slika velikih američkih savremenih umjetnika Barneta Njumena i Marka Rotka – kazao je za „Dan” Gavrić.
Filipović nije bio jedini predstavnik enformela, ali je dao veliki doprinos ovom pravcu, konstatovao je Gavrić. U njegovom slikarstvu enformel prvo gubi formu, a onda i boju, što je značajno, jer se do tada pretpostavljalo da ovaj pravac može imati samo taman, crvenkasti pigment. A, Filipović je prvi spoznao da enformel može biti bijel.
- I kao i drugi enformelisti i Filo Filipović je imao problem da shvati što raditi nakon samoubistva slike, kojem je težio ovaj pravac. To bi bilo poput kočijaša koji ubija svoje konje. A, i dalje znate da radite samo kao kočijaš. On je krenuo pravcem čistog slikarstva, tematizovao je problem uzvišenog koji je kod nas bio nepoznat. E sad, to su prepoznali drugi, a ne mi, što je vrhunilo u zaključku Roberta Raušenberga – kazao je Gavrić.
Pojam uzvišenog u današnjem slikarstvu dobio je mnogo više obrisa u odnosu na vrijeme kada je Filipović živio i umro, 1997. godine. U savremenoj umjetnosti se mnogo šta dogodilo u umjetničkoj praksi, pa je teško govoriti o nasljednicima Fila Filipovića, smatra Gavrić.
- Ipak, kada se posmatra iz ugla filozofije umjetnosti i teorije umjetnosti to uzvišeno što je postojalo u slikarstvu Filipovića sve se više tematizuje. Dakle postaje glavna tema u umjetnosti, i ne samo njoj – u filozofiji, estetici, pa je zato i nastao termin „estetika uzvišenog” - zaključio je Gavrić.
S.Ć.
Komentari
Komentari se objavljuju sa zadrškom.
Zabranjen je govor mržnje, psovanje, vrijedjanje i klevetanje. Nedozvoljen sadržaj neće biti objavljen.
Prijavite neprikladan komentar našem
MODERATORU.
Ukoliko smatrate da se u ovom članku krši Kodeks novinara, prijavite našem
Ombudsmanu.
)){kind=small}
