Piše: Tomica A. Milović


Poznato je Aristotelovo shvatanje političkih sistema, društvenih i državnih uređenja, a ono glasi: ‹› Među uređenjima koja nisu dobra, najpodnošljivija je demokratija ‹›. To podrazumijeva da odluka koju donese narodna većina na određenom prostoru teritorijalne organizacije društva, treba i mora imati snagu vrhovnog zakona. I neprikosnovenog usmjerivača života na tom prostoru. Sve ovo pod uslovom da je konkretna odluka donijeta po unaprijed propisanoj proceduri. Jasnoj i nedvosmislenoj proceduri. Onoj proceduri u čijim temeljima, bez dileme, stoji slobodan pojedinac,slobodan narod. I njihova slobodno izražena volja.
Više od dva milenijuma nakon Aristotela, francuski pisac Onore de Balzak, izrekao je svojevrsnu repliku na račun Aristotelovog vrjednosnog suda o demokratiji kao najmanje lošem modelu političkog odlučivanja. Ta replika predstavlja, čini se, jednu imperativnu negaciju demokratije. Citiramo: ‹› Ne prihvatam sistem u kome devet idiota može da nadglasa osam genija››. Šta je Balzak na ovaj način htio da kaže? Šta da pokaže i dokaže? Šta da zamjeri? O kakvim genijima i idiotima govori? Možda, pretpostavljam, Balzak, hoće da saopšti kako on ne prihvata političke i druge odluke u državi, bez obzira da li su te odluke rezultat slobodno izražene volje svih punopravnih građana. Glasača sa aktivnim i pasivnim biračkim pravom. Prihvata i daje pravo glasa samo onim politički pismenijim, pametnijim, obrazovanijim. Da ne bi upali u zamku arbitriranja ko je u pravu, Aristotel ili Balzak, najdemokratskije je ocjeniti: pravo i sloboda na drugačije mišljenje, na drugačiji pogled o svemu što svijet čini takvim kakav jeste, čovjeku je, kao slobodnom biću, dar od Boga. Autor ovog teksta,ako je to u opšte bitno i relevantno za nešto, bez kolebanja je na strani Aristotela, odnosno na strani njegovog vrjednosnog suda o demokratiji kao najmanje lošem sistemu političkog odlučivanja. Naročito na strani sistema neposredne demokratije. Ovo ponajviše iz razloga što je sistem posredne, predstavničke demokratije podesniji za manipulisanje i druge vrste zloupotreba. Podesniji za izgradnju sistema ‹›demokratske›› diktature. Diktature većine nad manjinom. A koliko je demokratija zaista prava, ili je u pitanju njena suprotnost, najbolje se vidi iz odnosa takozvane demokratske većine prema demokratskoj manjini. Većina i manjina, u istinski slobodnom i demokratskom društvu, su relativne veličine. Sa ograničenim rokom trajanja. Zato svako ignorisanje demokratske manjine od strane većine, može ozbiljno poremetiti dostignuti nivo demokratskih odnosa i dovesti do teških zloupotreba vlasti. Do ozbiljnih političkih i socijalnih trvenja . Do talasa anarhije. Sa nesagledivim i nepopravljivim posledicama.
Od vremena Antičke Grčke (kolijevke demokratije), od vremena Platona i Aristotela pa do dana današnjeg, demokratija je mnogo stradala. Gotovo i definitivno postradala danas, početkom dvadeset prvog vijeka. Ili se to ona (demokratija) lažno predstavlja. Pod barjakom ‹› demokratskim ‹› zle sile danas započinju i vode ratove. Zabrinuta (kao) za demokratiju, demonska Imperija, ruši legalno i legitimno uspostavljena državna rukovodstva u zemljama koje ona, jednostavno ‹› ne vari ‹›. To su zemlje bogate prirodnim i drugim bogatstvima. Onim bogatstvima koje Imperija, po svaku cijenu, želi da prikuči sebi. Ne interesuje ih što je to tuđe imanje, tuđa, a ne njihova baština. I što je, kako pjesnik reče, krv ljudska hrana naopaka. Nezasita Imperija ne može bez hrane zvane ‹› demokratski ‹› usmjeravani društveni haos. Onako ‹› humano i moralno ‹› drčna, Imperija pripovijeda da su svi njeni ‹› demokratski ‹› poduhvati širom svijeta, u interesu borbe za slobodu čovjeka. Za ljudska i manjinska prava. Za univerzalnu istinu i pravdu. Po njenim mjerilima skrojenim,naravno.
Gdje je u ovoj priči o demokratiji Crna Gora? Pa u ‹› demokratskoj ‹› diktaturi. Svi izbori održani u Crnoj Gori od uvođenja višestranačke demokratije početkom devedesetih godina prošlog vijeka, do danas, bili su nelegitimni. Zašto? Pa jednostavno što njihovi rezultati nisu proizišli iz slobodno izražene volje građana. Sve u svemu, Crna Gora danas predstavlja hermetički okovani i zakovani društveni organizam. Društvo ograničene i strogo nadzirane slobode. Strogo i sistematski kontrolisane slobode. Samim tim, posledično, Crna Gora danas je država limitiranih demokratskih dostignuća. Ona je društvo tabloidne, karnevalske demokratije. Društvo ‹› demokratsko ‹›, pod karnevalskim maskama. Ona je država jednog gotovo opšteg, ali nekako prigušenog beznađa.