Preveo sa ruskog i priredio: VOJIN PERUNIČIĆ

U pr­vim mje­se­ci­ma 2004. go­di­ne u Ru­si­ji su se do­ga­đa­le ve­li­ke i zna­čaj­ne pro­mje­ne, me­đu­tim, te pro­mje­ne ni­je­su uvi­jek vo­di­le na­pret­ku. Sta­nje u ze­mlji i ras­po­red po­li­tič­kih sna­ga su se bit­no pro­mi­je­ni­li, uklju­ču­ju­ći u to po­ja­ča­va­nje te­ro­ri­stič­kih na­pa­da i pri­ti­ske na Ru­si­ju. No­vi po­li­tič­ki man­dat , ko­ji će se za­vr­ši­ti tek 2OO8.go­di­ne , ne­sum­nji­vo, bi­će u ve­ći­ni na­sta­vak po­li­tič­kog man­da­ta od 1999. – 2OO3.go­di­ne. Ali , sa­da su u igri no­ve okol­no­sti i ve­o­ma va­žni no­vi fak­to­ri , ko­ji zah­ti­je­va­ju pa­žlji­vu pro­cje­nu i ana­li­zu. Isto­ri­ča­ri­ma je po­zna­to da se va­žni po­li­tič­ki do­ga­đa­ji ne de­ša­va­ju na otvo­re­noj po­li­tič­koj sce­ni , već u ta­kvim kru­go­vi­ma vla­sti , o ko­ji­ma se mo­že go­vo­ri­ti sa­mo kad pro­đe to vri­je­me , osla­nja­ju­ći se pri to­me , ne sa­mo na pra­ve či­nje­ni­ce i od­go­va­ra­ju­će is­ka­ze uče­sni­ka do­ga­đa­ja, već i na pret­po­stav­ke.
Po­ja­ča­va­nje spo­lja­šnjih pri­jet­nji i sla­blje­nje me­đu­na­rod­nog po­lo­ža­ja Ru­si­je po­klo­pi­li su se sa ni­zom va­žnih pro­mje­na , ko­je su se od­no­si­le lič­no na Vla­di­mi­ra Vla­di­mi­ro­vi­ča Pu­ti­na kao pred­sjed­ni­ka Ru­ske Fe­de­ra­ci­je. Ni­je stvar sa­mo u to­me što je on po­bi­je­dio na dru­gim pred­sjed­nič­kim iz­bo­ri­ma sa mno­go bo­ljim re­zul­ta­tom , ne­go na pr­vim, već se , po mom ubje­đe­nju , de­sio za­o­kret u 2OO4.go­di­ni i Vla­di­mir Pu­tin se oslo­bo­dio onih po­li­tič­kih, mo­ral­nih, ka­drov­skih i dru­gih oba­ve­za, ko­je je on , oči­gled­no, mo­rao da iz­vr­ša­va od 1999.go­di­ne pre­ma pr­vom pred­sjed­ni­ku Ru­si­je Bo­ri­su Jelj­ci­nu. V. Pu­tin, kao pred­sjed­nik ko­ji ga je na­sli­je­dio i kao ofi­cir , ni­je mo­gao , a da ne is­pu­ni da­ta obe­ća­nja.
Vla­di­mir Pu­tin ni­je do­šao na vlast pu­tem re­vo­lu­ci­je ili voj­nim uda­rom , ni­ti po­sli­je jav­ne du­go­traj­ne po­li­tič­ke bor­be, ka­ko to bi­va u SAD-u ili Fran­cu­skoj , kad se bi­ra­ju no­vi pred­sjed­ni­ci. V. Pu­tin se po­ja­vio na jav­noj po­li­tič­koj sce­ni, tek kad ga je Bo­ris Jelj­cin ime­no­vao za no­vog pred­sjed­ni­ka ru­ske Vla­de i pro­mo­vi­sao u svog na­sljed­ni­ka na mje­sto pred­sjed­ni­ka dr­ža­ve. Još u pro­lje­će 1999.go­di­ne dok je bio na du­žno­sti di­rek­to­ra FSB (Fe­de­ral­ne slu­žbe bez­bjed­no­sti), Vla­di­mir Pu­tin je ime­no­van i za se­kre­ta­ra Sa­vje­ta bez­bjed­no­sti Ru­ske Fe­de­ra­ci­je i ma­lo ko je po­zna­vao tog čo­vje­ka , za­to ni­ko ni­je ni po­ku­ša­vao da pro­cje­nju­je nje­gov „ po­li­tič­ki rej­ting“. Naj­vi­še iz­gle­da za to mje­sto su ima­li ta­da: J. Pri­ma­kov, J. Lu­škov i G. Zju­ga­nov. U to vri­je­me V. Pu­tin ni­je bio po­znat po­li­ti­čar i ni­je raz­mi­šljao o mje­stu pre­mi­je­ra , a još ma­nje o mje­stu pred­sjed­ni­ka dr­ža­ve. Čak i da je imao ta­da po­li­tič­kih am­bi­ci­ja, on ni­je imao ni­ka­kvih šan­si da po­bi­je­di na iz­bo­ri­ma na na­ci­o­nal­nom ni­vou , jer je bio sko­ro ne­po­znat i mo­rao je da poč­ne sa mno­go ni­že ste­pe­ni­ce. Pu­tin je po­stao „ po­go­dan za iz­bor“ tek ta­da , ka­da se Bo­ris Jelj­cin na­šao u kri­tič­noj si­tu­a­ci­ji i ime­no­vao ga za pred­sjed­ni­ka Vla­de , dav­ši mu po­seb­na ovla­šće­nja. Pu­tin je do­bio mo­guć­nost da se is­tak­ne. Bo­ris Jelj­cin je da­vao ta­kve mo­guć­no­sti Bo­ri­su Njem­co­vu i Ana­to­li­ju Ču­baj­su 1997, Ser­ge­ju Ki­ri­jen­ku 1998. i Ser­ge­ju Ste­pa­ši­nu 1999. go­di­ne. Ali ovi po­li­ti­ča­ri ni­je­su oprav­da­li Jelj­ci­no­va na­da­nja i dok su se na­la­zi­li na naj­vi­šim funk­ci­ja­ma , po­pu­lar­nost im je stal­no pa­da­la, umje­sto da je po­di­žu na po­tre­ban ni­vo. Za raz­li­ku od njih , Pu­tin je pra­vo­vre­me­no iz­vr­ša­vao sve po­vje­re­ne mu oba­ve­ze sa naj­ve­ćim ste­pe­nom uspje­šno­sti i kraj­nje efekt­no i za­hva­lju­ju­ći svo­jim re­zul­ta­ti­ma , ve­o­ma br­zo po­stao naj­po­pu­lar­ni­ji po­li­ti­čar u Ru­si­ji. Uz to ,ob­zi­rom da je bio Jelj­ci­nov fa­vo­rit ,ni sa kim se ni­je su­ko­blja­vao od naj­bli­žih nje­go­vih sa­rad­ni­ka. U je­sen 1998. go­di­ne Jev­ge­nij Pri­ma­kov se ta­ko­đe is­ta­kao kao pre­mi­jer i ste­kao ve­li­ku po­pu­lar­nost. Bio je ve­o­ma uspje­šan , ali sa­mo u po­slu, a ne i u od­no­si­ma sa „ po­ro­di­com“ i Jelj­ci­nom lič­no. Od­luč­no je od­bio i Jelj­ci­nov po­ku­šaj da raz­go­va­ra sa njim o mo­guć­no­sti pri­hva­ta­nja i do­la­ska na mje­sto bu­du­ćeg pred­sjed­ni­ka. „Za taj raz­go­vor ja ni­je­sam spre­man i za­to ne že­lim da raz­go­va­ram o to­me“- od­go­vo­rio mu je Jev­ge­nij Mak­si­mo­vič.
U av­gu­stu 1999. go­di­ne Vla­di­mir Pu­tin ni­je imao ni­šta pro­tiv pred­lo­ga Bo­ri­sa Jelj­ci­na da bu­de nje­gov na­sljed­nik , ali se pre­ma tom pred­lo­gu ni­je po­nio sa­svim ozbilj­no. Na­red­ni iz­bo­ri za pred­sjed­ni­ka Ru­ske Fe­de­ra­ci­je su tre­ba­li da se odr­že tek u ju­nu 2000.go­di­ne
Pi­ta­nja pri­je­vre­me­nog da­va­nja ovla­šće­nja i ime­no­va­nje za v.d. pred­sjed­ni­ka Ru­si­je Vla­di­mi­ra Pu­ti­na od stra­ne Jelj­ci­na bi­la su pred­met nji­ho­vog vi­še­ča­sov­nog raz­go­vo­ra 14.de­cem­bra 1999. go­di­ne. Ka­da je sa mu­kom do­bi­jen Pu­ti­nov pri­sta­nak, dva li­da­ra su do­go­vo­ri­la i utvr­di­la me­đu­sob­ne uslo­ve i oba­ve­ze , uklju­ču­ju­ći u to i Jelj­ci­no­ve naj­bli­že sa­rad­ni­ke , kao i sud­bi­nu svih glav­nih lič­no­sti ru­skog po­li­tič­kog ži­vo­ta. To što je Bo­ris Jelj­cin pre­no­sio na na­sljed­ni­ka ve­li­ka ovla­šće­nja i sko­ro neo­gra­ni­če­nu vlast , kao i ogrom­nu imo­vi­nu, a ta­ko­đe šta­bo­ve i ka­dro­ve svih glav­nih usta­no­va u dr­ža­vi , ne mo­že se na­zva­ti do­go­vo­rom , već je to bio va­žan dr­žav­ni spo­ra­zum , o ko­jem se mo­ra­lo pre­go­va­ra­ti. Ta­kav čin ni­je mo­gao da bu­de obič­na im­pro­vi­za­ci­ja. Ne­ki, ko­ji su sve to pra­ti­li, go­vo­ri­li su i pi­sa­li još po­čet­kom go­di­ne da je re­zul­tat do­go­vo­ra, iz­me­đu B.Jelj­ci­na i V. Pu­ti­na, mo­gao da bu­de pi­sa­ni do­ku­ment, ko­ji bi pot­pi­sa­li još uvi­jek ak­tu­el­ni pred­sjed­nik i nje­gov na­sled­nik , a za­tim do­ku­ment pre­da­li na ču­va­nje Patrijarhu Alek­se­ju II.
(Na­sta­vi­će se)