- Pri­re­dio: Mi­la­din VELj­KO­VIĆ

Tro­go­di­šnja vla­da­vi­na Dra­ge i Alek­san­dra bi­la je is­pu­nje­na ve­li­kim ne­spo­koj­stvom, ko­je je pred pre­vrat pre­ra­slo u istin­ski strah. Kra­lji­ca Dra­ga se po­ža­li­la da je naj­vi­še od sve­ga mu­či­la ne­iz­vje­snost u po­gle­du pred­sto­je­ćih do­ga­đa­ja. Kra­ljev­ski par bio je u to vri­je­me go­to­vo sva­ko­dnev­no oba­vje­šta­van o po­sto­ja­nju za­vje­re u voj­sci. Ča­ri­kov je, u iz­vje­šta­ju vla­di u Pe­tro­gra­du, ja­vio da je kralj sva­ke ve­če­ri sam pro­vje­ra­vao da li su vra­ta dvo­ra do­bro za­klju­ča­na.
U li­te­ra­tu­ri je čin ubi­stva kra­lja Alek­san­dra i kra­lji­ce Dra­ge u no­ći iz­me­đu 10. i 11. ju­na 1903. go­di­ne de­talj­no opi­san i po­znat. Be­o­gra­dom su pr­vih da­na, su­de­ći pre­ma iz­vje­šta­ji­ma ko­je je La­za Ko­stić slao jed­nom pa­ri­skom dnev­nom li­stu, kru­ži­le fan­ta­stič­ne pri­če o ubi­stvu i po­sled­njim ča­so­vi­ma kra­ljev­skog pa­ra. One su naj­vi­še go­vo­ri­le o ko­lek­tiv­nom sta­nju du­ha u srp­skoj pre­sto­ni­ci po­sli­je Pre­vra­ta. Ko­stić je, na­vo­de­ći mno­ge ver­zi­je o do­ga­đa­ju, pre­nio i tekst iz „Srp­ske za­sta­ve” pre­ma ko­me su kralj i kra­lji­ca ubi­je­ni u me­đu­sob­nom su­ko­bu. Alek­san­dar je, na­vod­no, htio da „otje­ra” su­pru­gu. Ona je po­zva­la u po­moć pri­ja­te­lje, a Še­sti puk se tu na­šao da spa­si kra­lja. U op­štem me­te­žu kralj i kra­lji­ca su po­gi­nu­li.
U no­vi­je vri­je­me pri­hva­će­nu sli­ku o ovom do­ga­đa­ju iz­mi­je­ni­lo je ne­ko­li­ko po­je­di­no­sti. Glav­ni za­vje­re­nič­ki od­bor do­nio je 9. ju­na 1903. go­di­ne od­lu­ku da se kralj i kra­lji­ca ubi­ju na­red­ne no­ći. Po­sli­je vi­še­ča­sov­nog bez­u­spje­šnog tra­ga­nja u dvo­ru za kra­ljev­skim pa­rom, pro­bu­đen je ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić, kra­ljev pr­vi ađu­tant. On ni­je ot­krio za­vje­re­ni­ci­ma gdje se na­la­ze Alek­san­dar i Dra­ga. Odu­go­vla­čio je sa obla­če­njem. Na nje­go­vo pi­ta­nje šta že­le od kra­lja, za­vje­re­ni­ci su od­go­vo­ri­li da zah­ti­je­va­ju da uda­lji kra­lji­cu; po­že­lio im je uspjeh. La­za Pe­tro­vić je, tu­ma­ra­ju­ći po mrač­nim pro­sto­ri­ja­ma Dvo­ra sa za­vje­re­ni­ci­ma, po­na­vljao da ne zna gdje su kralj i kra­lji­ca. Ta­da su se za­ču­li puc­nji iz dvor­skog par­ka i kra­lji­čin ja­uk; ra­nio ju je ofi­cir iz par­ka ka­da se po­ja­vi­la na pro­zo­ru i mo­li­la za po­moć. Za­vje­re­ni­ci su po­sli­je to­ga od­ma­kli za­vje­su i ot­kri­li vra­ta ko­ja su vo­di­la u gar­de­ro­bu. Raz­va­li­li su ih i ugle­da­li kra­lja i kra­lji­cu, ko­ja je bi­la ra­nje­na u li­je­vo ra­me.
Ru­ski po­sla­nik Ča­ri­kov, ko­ji je pra­tio do­ga­đa­je iz er­ke­ra svo­je so­be, po­slao je vla­di dru­ga­či­ji pri­kaz do­ga­đa­ja. Ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić ubi­jen je pri­je otva­ra­nja taj­nih vra­ta. Kralj Alek­san­dar se, po­ja­viv­ši se na pro­zo­ru, obra­tio voj­ni­ci­ma za po­moć, oni su uz­vik­nu­li: „Ve­li­čan­stvo, ne boj­te se!” Ovo je bi­lo pre­sud­no, jer su za­vje­re­ni­ci shva­ti­li gdje se kri­je kra­ljev­ski par. Kralj je, pre­ma austro­u­gar­skom iz­vje­šta­ju, „bio dr­zak, pri­je­tio je ofi­ci­ri­ma da će im se osve­ti­ti i dr­žao se hra­bro”. Pri­je kralj pa­la je Dra­ga, iz­re­še­ta­na kur­šu­mi­ma. On se jed­nom nag­nuo nad nje­no ti­je­lo. U tre­nut­ku ka­da je tre­ba­lo ubi­ti i kra­lja, za­vje­re­ni­ci su ustuk­nu­li. Ka­pe­tan Mi­haj­lo Ri­stić je pr­vi otvo­rio va­tru; po­tom su za­pu­ca­li osta­li ofi­ci­ri. Usli­je­dio je ma­sa­kr, o ko­me su na­knad­no Be­o­gra­dom kru­ži­le raz­li­či­te pri­če; sve su uka­zi­va­le na to da je stra­vič­na su­ro­vost za­vje­re­ni­ka u ka­sa­plje­nju mr­tvih ti­je­la vla­dar­skog pa­ra bi­la usmje­re­na pr­ven­stve­no ka mr­tvoj kra­lji­ci. Voj­ni­ci, ko­ji su do­ve­de­ni to­kom no­ći u dvor­ski park, ni­su bi­li upu­će­ni u pra­ve ci­lje­ve svo­jih ofi­ci­ra. Re­če­no im je da je kralj u opa­sno­sti. Voj­ni­ci su, pre­ma ka­zi­va­nju kra­lje­vog so­ba­ra, oku­plje­ni kod dvor­skih šta­la pla­ka­li zbog ubi­stva kralj i kra­lji­ce.
Pri­je ne­go što su mr­tva ti­je­la kra­lja i kra­lji­ce pre­ni­je­ta sa trav­nja­ka is­pred Dvo­ra na Sta­ro gro­blje kod cr­kve Sve­tog Mar­ka, u dvo­ru je iz­vr­še­na ob­duk­ci­ja. Ura­di­la su je dva lje­ka­ra a iz­vje­štaj je pu­šten u no­vi­ne. Ope­lu, oči­ta­nom u ve­li­koj žur­bi u gro­bljan­skoj ka­pe­li na gro­blju kod sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka, pri­su­stvo­vao je sa­mo kra­ljev so­bar. O ras­po­lo­že­nju svi­je­ta pre­ma pre­mi­nu­lom kra­lju i kra­lji­ci naj­r­je­či­ti­je go­vo­re su­ro­vi pla­no­vi o sa­hra­ni kra­ljev­skog pa­ra, ko­ji su pra­vlje­ni na uli­ca­ma pre­sto­ni­ce u ža­ru op­šte osu­de vla­da­vi­ne Alek­san­dra i Dra­ge. Jav­no se istu­pa­lo pro­tiv ogla­ša­va­nja zvo­ni­ma i bi­lo ka­kvih ce­re­mo­ni­ja. Sa­hra­na je, me­đu­tim već bi­la oba­vlje­na. Ot­ko­pa­ni su gro­bo­vi ra­ni­jih Obre­no­vi­ća. Naj­pri­je Mi­la­na II, si­na kne­za Mi­lo­ša, ali je bio pre­ma­len. Po­tom je otvo­ren grob Ane Obre­no­vić u ko­ji su smje­šte­ni kov­če­zi kra­ljev­skog pa­ra.
Austri­jan­ci su za vri­je­me oku­pa­ci­je Be­o­gra­da 1917. go­di­ne kra­lju Alek­san­dru i kra­lji­ci Dra­gi po­di­gli spo­me­nik u mer­me­ru, uz ju­žni zid sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka. Pri­li­kom iz­grad­nje no­ve cr­kve 1942. go­di­ne, iz­vr­še­na je eks­hu­ma­ci­ja po­smrt­nih osta­ta­ka kra­lja i kra­lji­ce, kao i još ne­kih čla­no­va po­ro­di­ce Obre­no­vić. Iz­vje­štaj ko­mi­si­je za eks­hu­ma­ci­ju ko­nač­no je de­man­to­vao pri­če o to­me da se u kov­če­zi­ma ne na­la­ze ti­je­la Dra­ge i Alek­san­dra. Kra­lji­ca je bi­la ob­u­če­na u svi­le­nu, du­gu ha­lji­nu ru­ži­ča­ste bo­je. Kralj je imao bi­je­lu ko­šu­lju, cr­nu ma­šnu i frak. Sve­šten­stvo je odr­ža­lo po­men po­koj­ni­ci­ma. Nji­ho­va ti­je­la su pri­vre­me­no, sa kov­če­zi­ma osta­lih Obre­no­vi­ća, smje­šte­na u krip­ti no­ve cr­kve Sve­tog Mar­ka, gdje se na­la­ze i da­nas.
(KRAJ)

Tro­go­di­šnja vla­da­vi­na Dra­ge i Alek­san­dra bi­la je is­pu­nje­na ve­li­kim ne­spo­koj­stvom, ko­je je pred pre­vrat pre­ra­slo u istin­ski strah. Kra­lji­ca Dra­ga se po­ža­li­la da je naj­vi­še od sve­ga mu­či­la ne­iz­vje­snost u po­gle­du pred­sto­je­ćih do­ga­đa­ja. Kra­ljev­ski par bio je u to vri­je­me go­to­vo sva­ko­dnev­no oba­vje­šta­van o po­sto­ja­nju za­vje­re u voj­sci. Ča­ri­kov je, u iz­vje­šta­ju vla­di u Pe­tro­gra­du, ja­vio da je kralj sva­ke ve­če­ri sam pro­vje­ra­vao da li su vra­ta dvo­ra do­bro za­klju­ča­na.
U li­te­ra­tu­ri je čin ubi­stva kra­lja Alek­san­dra i kra­lji­ce Dra­ge u no­ći iz­me­đu 10. i 11. ju­na 1903. go­di­ne de­talj­no opi­san i po­znat. Be­o­gra­dom su pr­vih da­na, su­de­ći pre­ma iz­vje­šta­ji­ma ko­je je La­za Ko­stić slao jed­nom pa­ri­skom dnev­nom li­stu, kru­ži­le fan­ta­stič­ne pri­če o ubi­stvu i po­sled­njim ča­so­vi­ma kra­ljev­skog pa­ra. One su naj­vi­še go­vo­ri­le o ko­lek­tiv­nom sta­nju du­ha u srp­skoj pre­sto­ni­ci po­sli­je Pre­vra­ta. Ko­stić je, na­vo­de­ći mno­ge ver­zi­je o do­ga­đa­ju, pre­nio i tekst iz „Srp­ske za­sta­ve” pre­ma ko­me su kralj i kra­lji­ca ubi­je­ni u me­đu­sob­nom su­ko­bu. Alek­san­dar je, na­vod­no, htio da „otje­ra” su­pru­gu. Ona je po­zva­la u po­moć pri­ja­te­lje, a Še­sti puk se tu na­šao da spa­si kra­lja. U op­štem me­te­žu kralj i kra­lji­ca su po­gi­nu­li.
U no­vi­je vri­je­me pri­hva­će­nu sli­ku o ovom do­ga­đa­ju iz­mi­je­ni­lo je ne­ko­li­ko po­je­di­no­sti. Glav­ni za­vje­re­nič­ki od­bor do­nio je 9. ju­na 1903. go­di­ne od­lu­ku da se kralj i kra­lji­ca ubi­ju na­red­ne no­ći. Po­sli­je vi­še­ča­sov­nog bez­u­spje­šnog tra­ga­nja u dvo­ru za kra­ljev­skim pa­rom, pro­bu­đen je ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić, kra­ljev pr­vi ađu­tant. On ni­je ot­krio za­vje­re­ni­ci­ma gdje se na­la­ze Alek­san­dar i Dra­ga. Odu­go­vla­čio je sa obla­če­njem. Na nje­go­vo pi­ta­nje šta že­le od kra­lja, za­vje­re­ni­ci su od­go­vo­ri­li da zah­ti­je­va­ju da uda­lji kra­lji­cu; po­že­lio im je uspjeh. La­za Pe­tro­vić je, tu­ma­ra­ju­ći po mrač­nim pro­sto­ri­ja­ma Dvo­ra sa za­vje­re­ni­ci­ma, po­na­vljao da ne zna gdje su kralj i kra­lji­ca. Ta­da su se za­ču­li puc­nji iz dvor­skog par­ka i kra­lji­čin ja­uk; ra­nio ju je ofi­cir iz par­ka ka­da se po­ja­vi­la na pro­zo­ru i mo­li­la za po­moć. Za­vje­re­ni­ci su po­sli­je to­ga od­ma­kli za­vje­su i ot­kri­li vra­ta ko­ja su vo­di­la u gar­de­ro­bu. Raz­va­li­li su ih i ugle­da­li kra­lja i kra­lji­cu, ko­ja je bi­la ra­nje­na u li­je­vo ra­me.
Ru­ski po­sla­nik Ča­ri­kov, ko­ji je pra­tio do­ga­đa­je iz er­ke­ra svo­je so­be, po­slao je vla­di dru­ga­či­ji pri­kaz do­ga­đa­ja. Ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić ubi­jen je pri­je otva­ra­nja taj­nih vra­ta. Kralj Alek­san­dar se, po­ja­viv­ši se na pro­zo­ru, obra­tio voj­ni­ci­ma za po­moć, oni su uz­vik­nu­li: „Ve­li­čan­stvo, ne boj­te se!” Ovo je bi­lo pre­sud­no, jer su za­vje­re­ni­ci shva­ti­li gdje se kri­je kra­ljev­ski par. Kralj je, pre­ma austro­u­gar­skom iz­vje­šta­ju, „bio dr­zak, pri­je­tio je ofi­ci­ri­ma da će im se osve­ti­ti i dr­žao se hra­bro”. Pri­je kralj pa­la je Dra­ga, iz­re­še­ta­na kur­šu­mi­ma. On se jed­nom nag­nuo nad nje­no ti­je­lo. U tre­nut­ku ka­da je tre­ba­lo ubi­ti i kra­lja, za­vje­re­ni­ci su ustuk­nu­li. Ka­pe­tan Mi­haj­lo Ri­stić je pr­vi otvo­rio va­tru; po­tom su za­pu­ca­li osta­li ofi­ci­ri. Usli­je­dio je ma­sa­kr, o ko­me su na­knad­no Be­o­gra­dom kru­ži­le raz­li­či­te pri­če; sve su uka­zi­va­le na to da je stra­vič­na su­ro­vost za­vje­re­ni­ka u ka­sa­plje­nju mr­tvih ti­je­la vla­dar­skog pa­ra bi­la usmje­re­na pr­ven­stve­no ka mr­tvoj kra­lji­ci. Voj­ni­ci, ko­ji su do­ve­de­ni to­kom no­ći u dvor­ski park, ni­su bi­li upu­će­ni u pra­ve ci­lje­ve svo­jih ofi­ci­ra. Re­če­no im je da je kralj u opa­sno­sti. Voj­ni­ci su, pre­ma ka­zi­va­nju kra­lje­vog so­ba­ra, oku­plje­ni kod dvor­skih šta­la pla­ka­li zbog ubi­stva kralj i kra­lji­ce.
Pri­je ne­go što su mr­tva ti­je­la kra­lja i kra­lji­ce pre­ni­je­ta sa trav­nja­ka is­pred Dvo­ra na Sta­ro gro­blje kod cr­kve Sve­tog Mar­ka, u dvo­ru je iz­vr­še­na ob­duk­ci­ja. Ura­di­la su je dva lje­ka­ra a iz­vje­štaj je pu­šten u no­vi­ne. Ope­lu, oči­ta­nom u ve­li­koj žur­bi u gro­bljan­skoj ka­pe­li na gro­blju kod sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka, pri­su­stvo­vao je sa­mo kra­ljev so­bar. O ras­po­lo­že­nju svi­je­ta pre­ma pre­mi­nu­lom kra­lju i kra­lji­ci naj­r­je­či­ti­je go­vo­re su­ro­vi pla­no­vi o sa­hra­ni kra­ljev­skog pa­ra, ko­ji su pra­vlje­ni na uli­ca­ma pre­sto­ni­ce u ža­ru op­šte osu­de vla­da­vi­ne Alek­san­dra i Dra­ge. Jav­no se istu­pa­lo pro­tiv ogla­ša­va­nja zvo­ni­ma i bi­lo ka­kvih ce­re­mo­ni­ja. Sa­hra­na je, me­đu­tim već bi­la oba­vlje­na. Ot­ko­pa­ni su gro­bo­vi ra­ni­jih Obre­no­vi­ća. Naj­pri­je Mi­la­na II, si­na kne­za Mi­lo­ša, ali je bio pre­ma­len. Po­tom je otvo­ren grob Ane Obre­no­vić u ko­ji su smje­šte­ni kov­če­zi kra­ljev­skog pa­ra.
Austri­jan­ci su za vri­je­me oku­pa­ci­je Be­o­gra­da 1917. go­di­ne kra­lju Alek­san­dru i kra­lji­ci Dra­gi po­di­gli spo­me­nik u mer­me­ru, uz ju­žni zid sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka. Pri­li­kom iz­grad­nje no­ve cr­kve 1942. go­di­ne, iz­vr­še­na je eks­hu­ma­ci­ja po­smrt­nih osta­ta­ka kra­lja i kra­lji­ce, kao i još ne­kih čla­no­va po­ro­di­ce Obre­no­vić. Iz­vje­štaj ko­mi­si­je za eks­hu­ma­ci­ju ko­nač­no je de­man­to­vao pri­če o to­me da se u kov­če­zi­ma ne na­la­ze ti­je­la Dra­ge i Alek­san­dra. Kra­lji­ca je bi­la ob­u­če­na u svi­le­nu, du­gu ha­lji­nu ru­ži­ča­ste bo­je. Kralj je imao bi­je­lu ko­šu­lju, cr­nu ma­šnu i frak. Sve­šten­stvo je odr­ža­lo po­men po­koj­ni­ci­ma. Nji­ho­va ti­je­la su pri­vre­me­no, sa kov­če­zi­ma osta­lih Obre­no­vi­ća, smje­šte­na u krip­ti no­ve cr­kve Sve­tog Mar­ka, gdje se na­la­ze i da­nas.
(KRAJ)

Tro­go­di­šnja vla­da­vi­na Dra­ge i Alek­san­dra bi­la je is­pu­nje­na ve­li­kim ne­spo­koj­stvom, ko­je je pred pre­vrat pre­ra­slo u istin­ski strah. Kra­lji­ca Dra­ga se po­ža­li­la da je naj­vi­še od sve­ga mu­či­la ne­iz­vje­snost u po­gle­du pred­sto­je­ćih do­ga­đa­ja. Kra­ljev­ski par bio je u to vri­je­me go­to­vo sva­ko­dnev­no oba­vje­šta­van o po­sto­ja­nju za­vje­re u voj­sci. Ča­ri­kov je, u iz­vje­šta­ju vla­di u Pe­tro­gra­du, ja­vio da je kralj sva­ke ve­če­ri sam pro­vje­ra­vao da li su vra­ta dvo­ra do­bro za­klju­ča­na.
U li­te­ra­tu­ri je čin ubi­stva kra­lja Alek­san­dra i kra­lji­ce Dra­ge u no­ći iz­me­đu 10. i 11. ju­na 1903. go­di­ne de­talj­no opi­san i po­znat. Be­o­gra­dom su pr­vih da­na, su­de­ći pre­ma iz­vje­šta­ji­ma ko­je je La­za Ko­stić slao jed­nom pa­ri­skom dnev­nom li­stu, kru­ži­le fan­ta­stič­ne pri­če o ubi­stvu i po­sled­njim ča­so­vi­ma kra­ljev­skog pa­ra. One su naj­vi­še go­vo­ri­le o ko­lek­tiv­nom sta­nju du­ha u srp­skoj pre­sto­ni­ci po­sli­je Pre­vra­ta. Ko­stić je, na­vo­de­ći mno­ge ver­zi­je o do­ga­đa­ju, pre­nio i tekst iz „Srp­ske za­sta­ve” pre­ma ko­me su kralj i kra­lji­ca ubi­je­ni u me­đu­sob­nom su­ko­bu. Alek­san­dar je, na­vod­no, htio da „otje­ra” su­pru­gu. Ona je po­zva­la u po­moć pri­ja­te­lje, a Še­sti puk se tu na­šao da spa­si kra­lja. U op­štem me­te­žu kralj i kra­lji­ca su po­gi­nu­li.
U no­vi­je vri­je­me pri­hva­će­nu sli­ku o ovom do­ga­đa­ju iz­mi­je­ni­lo je ne­ko­li­ko po­je­di­no­sti. Glav­ni za­vje­re­nič­ki od­bor do­nio je 9. ju­na 1903. go­di­ne od­lu­ku da se kralj i kra­lji­ca ubi­ju na­red­ne no­ći. Po­sli­je vi­še­ča­sov­nog bez­u­spje­šnog tra­ga­nja u dvo­ru za kra­ljev­skim pa­rom, pro­bu­đen je ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić, kra­ljev pr­vi ađu­tant. On ni­je ot­krio za­vje­re­ni­ci­ma gdje se na­la­ze Alek­san­dar i Dra­ga. Odu­go­vla­čio je sa obla­če­njem. Na nje­go­vo pi­ta­nje šta že­le od kra­lja, za­vje­re­ni­ci su od­go­vo­ri­li da zah­ti­je­va­ju da uda­lji kra­lji­cu; po­že­lio im je uspjeh. La­za Pe­tro­vić je, tu­ma­ra­ju­ći po mrač­nim pro­sto­ri­ja­ma Dvo­ra sa za­vje­re­ni­ci­ma, po­na­vljao da ne zna gdje su kralj i kra­lji­ca. Ta­da su se za­ču­li puc­nji iz dvor­skog par­ka i kra­lji­čin ja­uk; ra­nio ju je ofi­cir iz par­ka ka­da se po­ja­vi­la na pro­zo­ru i mo­li­la za po­moć. Za­vje­re­ni­ci su po­sli­je to­ga od­ma­kli za­vje­su i ot­kri­li vra­ta ko­ja su vo­di­la u gar­de­ro­bu. Raz­va­li­li su ih i ugle­da­li kra­lja i kra­lji­cu, ko­ja je bi­la ra­nje­na u li­je­vo ra­me.
Ru­ski po­sla­nik Ča­ri­kov, ko­ji je pra­tio do­ga­đa­je iz er­ke­ra svo­je so­be, po­slao je vla­di dru­ga­či­ji pri­kaz do­ga­đa­ja. Ge­ne­ral La­za Pe­tro­vić ubi­jen je pri­je otva­ra­nja taj­nih vra­ta. Kralj Alek­san­dar se, po­ja­viv­ši se na pro­zo­ru, obra­tio voj­ni­ci­ma za po­moć, oni su uz­vik­nu­li: „Ve­li­čan­stvo, ne boj­te se!” Ovo je bi­lo pre­sud­no, jer su za­vje­re­ni­ci shva­ti­li gdje se kri­je kra­ljev­ski par. Kralj je, pre­ma austro­u­gar­skom iz­vje­šta­ju, „bio dr­zak, pri­je­tio je ofi­ci­ri­ma da će im se osve­ti­ti i dr­žao se hra­bro”. Pri­je kralj pa­la je Dra­ga, iz­re­še­ta­na kur­šu­mi­ma. On se jed­nom nag­nuo nad nje­no ti­je­lo. U tre­nut­ku ka­da je tre­ba­lo ubi­ti i kra­lja, za­vje­re­ni­ci su ustuk­nu­li. Ka­pe­tan Mi­haj­lo Ri­stić je pr­vi otvo­rio va­tru; po­tom su za­pu­ca­li osta­li ofi­ci­ri. Usli­je­dio je ma­sa­kr, o ko­me su na­knad­no Be­o­gra­dom kru­ži­le raz­li­či­te pri­če; sve su uka­zi­va­le na to da je stra­vič­na su­ro­vost za­vje­re­ni­ka u ka­sa­plje­nju mr­tvih ti­je­la vla­dar­skog pa­ra bi­la usmje­re­na pr­ven­stve­no ka mr­tvoj kra­lji­ci. Voj­ni­ci, ko­ji su do­ve­de­ni to­kom no­ći u dvor­ski park, ni­su bi­li upu­će­ni u pra­ve ci­lje­ve svo­jih ofi­ci­ra. Re­če­no im je da je kralj u opa­sno­sti. Voj­ni­ci su, pre­ma ka­zi­va­nju kra­lje­vog so­ba­ra, oku­plje­ni kod dvor­skih šta­la pla­ka­li zbog ubi­stva kralj i kra­lji­ce.
Pri­je ne­go što su mr­tva ti­je­la kra­lja i kra­lji­ce pre­ni­je­ta sa trav­nja­ka is­pred Dvo­ra na Sta­ro gro­blje kod cr­kve Sve­tog Mar­ka, u dvo­ru je iz­vr­še­na ob­duk­ci­ja. Ura­di­la su je dva lje­ka­ra a iz­vje­štaj je pu­šten u no­vi­ne. Ope­lu, oči­ta­nom u ve­li­koj žur­bi u gro­bljan­skoj ka­pe­li na gro­blju kod sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka, pri­su­stvo­vao je sa­mo kra­ljev so­bar. O ras­po­lo­že­nju svi­je­ta pre­ma pre­mi­nu­lom kra­lju i kra­lji­ci naj­r­je­či­ti­je go­vo­re su­ro­vi pla­no­vi o sa­hra­ni kra­ljev­skog pa­ra, ko­ji su pra­vlje­ni na uli­ca­ma pre­sto­ni­ce u ža­ru op­šte osu­de vla­da­vi­ne Alek­san­dra i Dra­ge. Jav­no se istu­pa­lo pro­tiv ogla­ša­va­nja zvo­ni­ma i bi­lo ka­kvih ce­re­mo­ni­ja. Sa­hra­na je, me­đu­tim već bi­la oba­vlje­na. Ot­ko­pa­ni su gro­bo­vi ra­ni­jih Obre­no­vi­ća. Naj­pri­je Mi­la­na II, si­na kne­za Mi­lo­ša, ali je bio pre­ma­len. Po­tom je otvo­ren grob Ane Obre­no­vić u ko­ji su smje­šte­ni kov­če­zi kra­ljev­skog pa­ra.
Austri­jan­ci su za vri­je­me oku­pa­ci­je Be­o­gra­da 1917. go­di­ne kra­lju Alek­san­dru i kra­lji­ci Dra­gi po­di­gli spo­me­nik u mer­me­ru, uz ju­žni zid sta­re cr­kve Sve­tog Mar­ka. Pri­li­kom iz­grad­nje no­ve cr­kve 1942. go­di­ne, iz­vr­še­na je eks­hu­ma­ci­ja po­smrt­nih osta­ta­ka kra­lja i kra­lji­ce, kao i još ne­kih čla­no­va po­ro­di­ce Obre­no­vić. Iz­vje­štaj ko­mi­si­je za eks­hu­ma­ci­ju ko­nač­no je de­man­to­vao pri­če o to­me da se u kov­če­zi­ma ne na­la­ze ti­je­la Dra­ge i Alek­san­dra. Kra­lji­ca je bi­la ob­u­če­na u svi­le­nu, du­gu ha­lji­nu ru­ži­ča­ste bo­je. Kralj je imao bi­je­lu ko­šu­lju, cr­nu ma­šnu i frak. Sve­šten­stvo je odr­ža­lo po­men po­koj­ni­ci­ma. Nji­ho­va ti­je­la su pri­vre­me­no, sa kov­če­zi­ma osta­lih Obre­no­vi­ća, smje­šte­na u krip­ti no­ve cr­kve Sve­tog Mar­ka, gdje se na­la­ze i da­nas.
(KRAJ)